Tekst źródłowy strony Andrzej Władysław Oleś

{{Infobox scientist
|family-name=Oleś
|given-name=Andrzej Władysław
|honorific-prefix=Prof. zw. dr hab.
|image=Andrzej_Oles.jpg
|birth_date=15 października 1923
|birth_place=Kraków
|death_date=18 stycznia 2014
|fields=fizyka
|function=Prorektor ds. Nauki AGH  (1981–1984)
|faculty=Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej
|awards=Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Edukacji Narodowej, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej
|dhc_year=1995
|dhc_reason=za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki, zwłaszcza za stworzenie szkoły fizyki ciała stałego, twórczy wkład w rozwój metod badawczych w tej specjalności i wyjątkowe zaangażowanie w kształcenie młodych fizyków, w uznaniu zasług dla Akademii Górniczo-Hutniczej i Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej
|name=Andrzej Władysław Oleś
|honorific-suffix=
|native_name=
|native_name_lang=
|image_size=10764
|alt=
|caption=
|resting_place=
|resting_place_coordinates=
|other_names=
|residence=
|citizenship=
|nationality=
|workplaces=
|alma_mater=
|thesis_title=
|thesis_url=
|thesis_year=
|doctoral_advisor=
|academic_advisors=
|doctoral_students=
|notable_students=
|known_for=
|varia=
|author_abbrev_bot=
|author_abbrev_zoo=
|influences=
|influenced=
|signature=
|signature_alt=
|website=
|footnotes=
|spouse=
|children=
}}
{{Funkcja
|Stanowisko=Prorektor ds. Nauki
|Jednostka=AGH
|Rok_od=1981
|Rok_do=1984
}}
Prof. zw. dr hab. '''Andrzej Władysław Oleś''' (1923–2014)

Specjalność: fizyka

== Życiorys ==

Urodził się w Krakowie 15 października 1923 roku. Zmarł 18 stycznia 2014. Pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.

Szkołę podstawową — tzw. ćwiczeniówkę skończył w Krakowie. Rodzina przeniosła się w 1936 roku do Kielc, gdzie chodził trzy lata do gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. Następnie, z powodu wybuchu wojny, uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. Niedobór nauczycieli sprawił, iż fizykę prowadziła nauczycielka biologii, która fizyki raczej nie znała. Na ochotnika opracowywał kolejne zagadnienia z fizyki, by następnie je referować i wyjaśniać kolegom. To właśnie wtedy (jak sam mówi) rozmiłował się w fizyce. Dodatkowo, oprócz materiału licealnego poznawanego na tajnych kompletach uczył się języka francuskiego oraz łaciny. Złożył konspiracyjną maturę oraz zaczął działać w AK. Poszukując sensu życia podjął studia na tajnych kompletach filozofii na UJ. Do Krakowa jeździł na soboty i niedziele. W tygodniu pracował w Fabryce Marmurów, a kiedy pojawiła się w Kielcach możliwość uczęszczania na popołudniowe tajne zajęcia z matematyki wyższej z prof. Jerzym Pniewskim natychmiast zaczął z nich korzystać. Ofensywa radziecka zaskoczyła go w Krakowie, więc został zmuszony (względy działalności w AK) do powrotu do Kielc na piechotę. Kiedy doszły do Kielc wieści o naborze na UJ, drogę tę przeszedł jeszcze raz.

Studiował na dwóch fakultetach Uniwersytetu Jagiellońskiego, filozofię ścisłą i fizykę. 

Doktorat (1960), habilitacja (1967), prof. nadzw. (1974), prof. zw. (1984). 

Od 1945 r. pracował jako asystent wolontariusz w Katedrze Filozofii UJ. 

W 1948 r. podjął pracę w [[Akademia Górnicza|Akademii Górniczej]]. Po habilitacji został mianowany Kierownikiem Zakładu Fizyki Fazy Skondensowanej, a cztery lata później został wicedyrektorem ds. dydaktycznych [[Instytut Fizyki i Techniki Jądrowej|Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej]]. W latach 1981-1984 był prorektorem AGH ds. nauki.

Autor 26 prac z dziedziny fizyki jądrowej oraz 65 z fizyki ciała stałego, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Wykształcił 19 doktorów.

Członek oraz wiceprezes (przez trzy kadencje) Polskiego Towarzystwa Fizycznego PTF, a także członek Action Committee of Applied Physics and Physics in Industry of the European Physical Society ACAPPY. Organizator konferencji krajowych i międzynarowych, m.in. „Fizyka dla przemysłu” oraz „Physics for Industry, Industry for Physics”.

Członek korespondent PAU od 1999 r. Doktor honoris causa AGH 1995.

=== Odznaczenia i nagrody ===
[[Krzyż Kawalerski OOP]], [[Złoty Krzyż Zasługi]], [[Medal Edukacji Narodowej]], prestiżowa nagroda Senatu AGH im. Prof. Taklińskiego, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej i inne nagrody państwowe i resortowe

==Bibliografia==
===Książki===
* Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny / red. Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna. - Ed. 3. - Warszawa : Wydawnictwo Interpress, 1993. - s. 514
* Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 5 : Suplement A - Ż / red. nauk. Janusz Kapuścik. - Warszawa : Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2006. - s. 610-611, portr. 
===Artykuły===
* Łużny Wojciech: Jubileusz Profesora Andrzeja Olesia // ''Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej''. - 2008, nr 11, s. 14, 32, fot.
* Oleś Andrzej: Andrzej Oleś - moje drogi... / fot. Jacek Tarasiuk // ''Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej''. - 2008, nr 11, s. 14-17, fot.
* Prof. dr hab. Andrzej Oleś [nekr.] ''Dziennik Polski'' 2014, nr 16 (21 I 2014), s. A9 [nekrologi]
* Prof. dr hab. Andrzej Oleś [nekr.] ''Dziennik Polski'' 2014, nr 17 (22 I 2014), s. A11 [nekrologi]
*[Prof. dr hab. Andrzej Oleś, nekr.] ''Dziennik Polski'' 2014, nr 18 (23 I 2014), s. A10 [nekrologi]
* Wierzbanowski Krzysztof: Nadanie sali wykładowej imienia Profesora Andrzeja Olesia // ''Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej''. - 2014, nr 78-79, s. 13-15, fot., portr.
* Wybitny uczony, niezwykły fizyk : doktorat honoris causa prof. Andrzeja Olesia /fot. arch. ; Roman Wawszczak // ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH''. - 1995, nr 22, s. 12-13, 2 s. okł., il.

{{DEFAULTSORT:Oleś, Andrzej Władysław}}
[[Category:Uczeni]]
[[Category:Doktorzy honoris causa AGH]]