Tadeusz Julian Banachiewicz

Tadeusz Julian Banachiewicz
Nazwisko	Banachiewicz
Imię / imiona	Tadeusz
Tytuły / stanowiska	Prof. nadzw. dr
Data urodzenia	13 lutego 1882
Miejsce urodzenia	Warszawa
Data śmierci	18 listopada 1954
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	astrometria, teoria macierzy, mechanika nieba, geodezja
Pełnione funkcje	Kierownik Katedry Geodezji Wyższej i Astronomii Wydziału Inżynierii AGH (1945-1951)
Wydział	Wydział Inżynierii
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Komandorski Polonia Restituta, Order Sztandaru Pracy

Prof. nadzw. dr Tadeusz Julian Banachiewicz (1882–1954)

Specjalność: astrometria, teoria macierzy, mechanika nieba, geodezja

Nota biograficzna

Urodził się 13 lutego 1882 r. w Warszawie, zmarł 18 listopada 1954 r. w Krakowie. Jego prochy przeniesiono na Skałkę do Krypty Zasłużonych. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim nauki matematyczno-fizyczne. W 1904 r. otrzymał tytuł kandydata nauk matematycznych na Uniwersytecie Warszawskim i złoty medal za pracę konkursową z dziedziny astronomii obserwacyjnej. Studia uzupełniające odbył w Getyndze oraz w Centralnym Obserwatorium Astronomicznym w Pułkowie k. Petersburga. W latach 1915–1918 był w Dorpacie (Tartu) kolejno: asystentem, docentem etatowym, prof. nadzw. oraz dyrektorem obserwatorium. W r. 1918 powołany został na docenta geodezji na Politechnice Warszawskiej, w r. 1919 został profesorem astronomii i dyrektorem Obserwatorium w Krakowie, stanowisko to — z przerwą w latach okupacji — piastował do końca życia. Przez wiele lat był przedstawicielem Polski w Bałtyckiej Komisji Geodezyjnej.

W latach 1945-1951 był kierownikiem Katedry Geodezji Wyższej i Astronomii Wydziału Inżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej.

Autor ponad 230 prac z astronomii, matematyki, mechaniki, geodezji i geofizyki. Ważnym jego osiągnięciem było wydanie prawie 12 tomów czasopisma „Acta Astronomica” oraz 25 zeszytów efemeryd gwiazd zaciemnionych.

Członek Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego w Londynie, Akademii w Padwie, Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wiceprezes Międzynarodowej Unii Astronomicznej.

Doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, Poznańskiego i Uniwersytetu w Sofii.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski Polonia Restituta, Order Sztandaru PracyI klasy, Order Białej Róży III klasy

Bibliografia

Książki

• Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 3 : Nauki ścisłe. Oprac. A. Śródka, P. Szczawiński. Wrocław 1986, s. 25–30
• Słownik biograficzny matematyków polskich. Red. S. Domoradzki, Z. Pawlikowska-Brożek, D. Węglowska. Tarnobrzeg 2003, s. 12–13, [foto]
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 527 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
• Złota księga Wydziału Matematyki i Fizyki. Pod red. B. Szafirskiego. Kraków 2000, s. 162-179

Artykuły

• Kołaczek B.: Prof. dr Tadeusz Banachiewicz : wspomnienie pośmiertne. Zeszyty Naukowe. Politechnika Warszawska. Geodezja 1956, nr 1, s. 99-102
• Kwiaty na Skałce : w 125. rocznicę urodzin Tadeusza Juliana Banachiewicza. Dziennik Polski 2007, nr 38 (14 II 2007), s. 11, [foto]
• Mietelski J.: Stulecie urodzin Tadeusza Banachiewicza Urania 1982, nr 4, s. 121-122
• Milbert S.: Tadeusz Banachiewicz - twórca rachunku krakowianowego Przegląd Geologiczny 1970, nr 4, s. 142-143
• Milbert S.: Wspomnienia pośmiertne. Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza ; nr 17. Seria Geodezja 1959, nr 2, s. 3-6, [foto]
• Odlanicki-Poczobutt M.: On the centenary of professor Tadeusz Banachiewicz's birth (13.II.1882-17.XI.1954). Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza. Seria Geodezja 1983, z. 79, s. 149-152
• Odlanicki-Poczobutt M.: Prof. dr Tadeusz Banachiewicz : wspomnienie pośmiertne. Przegląd Geologiczny 1955, nr 2, s. 50-51
• Piotrowski S.: Tadeusz Banachiewicz (1882-1954). Nauka Polska 1954, nr 4 (8), s. 250–254