Jerzy Jan Buzek

Jerzy Jan Buzek
Nazwisko	Buzek
Imię / imiona	Jerzy, Jan
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. hab. inż.
Data urodzenia	27 marca 1874
Miejsce urodzenia	Końska
Data śmierci	9 luty 1939
Miejsce śmierci	Węgierska Górka
Dyscyplina/specjalności	odlewnictwo
Wydział	Wydział Hutniczy
Odznaczenia i nagrody	Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Polonia Restituta

Prof. zw. hab. inż. Jerzy Jan Buzek (1874–1939)

Dyscyplina/specjalności: odlewnictwo

Nota biograficzna

Urodził się 27 marca 1874 roku w Końskiej k. Trzyńca, zmarł 9 lutego 1939 roku w Węgierskiej Górce. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Cieszynie Wschodnim.

W latach 1895 – 1899 studiował w Akademii Górniczej w Leoben w Austrii, gdzie uzyskał dyplom inżyniera górnika oraz inżyniera hutnika. Od 1899 roku do 1911 roku pracował jako inżynier w Zakładach Hutniczych w Trzyńcu. Wówczas rozpoczął badania nad procesami technologicznymi w żeliwiakach. Wyniki tych badań jako pierwsze w świecie opublikował w referacie "Zużycie koksu w piecach kopułowych", wygłoszonym na I Zjeżdzie Polskich Górników w Krakowie w 1906 roku.  W 1911 roku został skierowany przez dyrekcję Zakładów Trzynieckich do zbadania stanu Odlewni Żeliwa w Węgierskiej Górce, którą zamierzano zlikwidować. Z zakładem tym, uchronionym od zlikwidowania, związał się do końca życia. Początkowo jako kierownik odlewni, później jako dyrektor naczelny. Twórca teorii procesu żeliwiakowego. Do Jego pionierskich osiągnięć należy zaliczyć pracę "Zasady dotyczące pędzenia i budowy pieców kopułowych".

Od 1927 roku aż do śmierci w 1939 roku związany z Akademią Górniczą. W roku akademickim 1927/28 objął stanowisko wykładowcy "Odlewnictwa" na Wydziale Hutniczym, a w roku akademickim 1933/34 również "Wielkopiecownictwo". W 1934 roku habilitował się, uzyskując „veniam legendi” z dziedziny odlewnictwa i hutnictwa żelaza, a w maju 1936 roku został profesorem zwyczajnym. Stworzył podwaliny pod rozwój nauk odlewniczych i Wydział Odlewniczy AGH.

W 1917 roku uczestniczył w Nadzwyczajnym Zjeździe Techników Polskich, natomiast w 1921 roku był współorganizatorem Polskiego Związku Przemysłowców Metalowych. W 1934 roku został powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, członek Akademii Nauk Technicznych. Jest autorem ok.70 prac i monografii z zakresu odlewnictwa i wielkopiecownictwa, oraz historii tych gałęzi przemysłu i dotyczących ich zagadnień gospodarczych. W pracy naukowej zajmował się przede wszystkim zagadnieniami spalania koksu oraz wymiany ciepła w piecach hutniczych.

W dniach 30 – 31 maja 1959 roku odbyła się w Nowej Hucie Sesja Naukowa dla uczczenia 20 rocznicy śmierci prof. Jerzego Buzka. W tym samym czasie - 31 maja - odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci Profesora w gmachu Wydziału Odlewnictwa przy ul. Krzemionki 11. Od 1974 roku tablica ta znajduje się w nowej siedzibie Wydziału Odlewnictwa przy ul. Reymonta 23

Odznaczenia i nagrody

Kawaler Krzyża Oficerskiego Orderu Polonia Restituta

Źródła do biogramu

Książki

• Akademia Nauk Technicznych : 1933-1937. Warszawa 1937, s. 108-110
• Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 99
• Encyklopedyczny słownik sławnych Polaków. Pod red. J. Borowca. Warszawa 1996, s. 45
• Kronika 1951-2019 : Wydział Odlewnictwa, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Oprac. Z. Kulig, J. Cholawa. Kraków 2019, s. 25-27
• Kronika Wydziału Odlewnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej 1951-2011. Oprac. Z. Kulig. Kraków 2011, s. 7-10
• Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 23
• Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 73-74
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1932/33]. Kraków 1932, s. 40-41
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1933/34]. Kraków 1933, s. 41
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 44-45
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1936/37]. Kraków 1936, s. 27
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 25-26
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 29
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 1. Red. A. Jakubowska. Warszawa 1989, s. 28-29
• Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 34-35
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 46-47, [foto]
• Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 33-34, [foto]
• Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 75-lecia Wydziału 1922-1997. [AGH]. Kraków 1997, s. 26-27
• Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 40-41, [foto]
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 620 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
• Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 36-38, [foto] (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

• Bolewski A.: Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939 : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 6-7, s. 5-8
• Bolewski A.: Udział Polaków z Zaolzia w powstaniu i życiu Akademii Górniczej w Krakowie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 49, s. 12-13, [foto]
• Buzek J.: Profesor Jerzy Buzek to mój Dziadek. Przegląd Odlewnictwa 2019, nr 1-2, dod. s. 2-4 [58-60], [foto]
• Czyżewski M.: Prof. Jerzy Buzek : (w 10. rocznicę zgonu). Hutnik 1949, z. 11-12, s. 428-434
• Czyżewski M.: Prof. Jerzy Buzek i jego prace naukowe. Przegląd Odlewniczy 1939, nr 3, s. 31-35
• Jerzy Buzek. Przegląd Górniczo-Hutniczy 1939, nr 2, s. 129-130
• Podgrodzki M.: [Profesor Jerzy Buzek]. Przegląd Odlewnictwa 2019, nr 1-2, dod. s. 1 [57], [foto]
• Sieński H.: Profesor Jerzy Buzek : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 9. Biuletyn AGH 2014, nr 74, s. 28-29, [foto]