Kazimierz Franciszek Jeleń

Kazimierz Franciszek Jeleń
Nazwisko	Jeleń
Imię / imiona	Kazimierz Franciszek
Tytuły / stanowiska	Prof. dr hab.
Tytuły honorowe AGH	Profesor Honorowy AGH
Data urodzenia	2 stycznia 1940
Miejsce urodzenia	Jordanów
Data śmierci	9 września 2021
Dyscyplina/specjalności	fizyka, fizyka jądrowa, energetyka jądrowa, odnawialne źródła energii, detektory, chromatografia gazowa
Pełnione funkcje	Prorektor ds. Nauki (2005-2008)
Wydział	Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej
Funkcje Gdzie od do Prodziekan Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej 1990 1993 Dziekan Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej 1999 2002 Dziekan Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej 2002 2005 Prorektor AGH 2005 2008

Prof. dr hab. Kazimierz Franciszek Jeleń (1940–2021)

Dyscyplina/specjalności: fizyka, fizyka jądrowa, energetyka jądrowa, odnawialne źródła energii, detektory, chromatografia gazowa

Nota biograficzna

Urodził się 2 stycznia 1940 roku w Jordanowie. Zmarł 9 września 2021 roku.

W 1958 roku podjął studia na kierunku fizyka na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia ukończył w 1963 roku, uzyskując stopień magistra fizyki na podstawie pracy dyplomowej wykonanej w Instytucie Techniki Jądrowej AGH.

Od 1963 roku zatrudniony jako asystent w Instytucie Techniki Jądrowej AGH.

W AGH przepracował ponad pięćdziesiąt lat (aż do emerytury w 2013 roku). W tym czasie przeszedł wszystkie etapy zatrudnienia pracownika naukowo-dydaktycznego – od asystenta do profesora zwyczajnego, podejmując pracę dydaktyczną, naukową i organizacyjną.

W latach 1963–1964 był asystentem, następnie w latach 1965–1971 starszym asystentem, adiunktem w latach 1972–1982, a w okresie 1983–1993 docentem.

W latach 1984–1986 był kierownikiem Samodzielnej Pracowni Dydaktyki Fizyki Międzyresortowego Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej, następnie w latach 1987–1993 kierownikiem Pracowni Detektorów, a latach 1993–1999 kierownikiem Zakładu Fizyki Cząstek Elementarnych i Detektorów.

W 1971 roku został doktorem nauk fizycznych, w 1982 roku doktorem habilitowanym. Profesorem nadzwyczajnym został w 1995 roku, a profesorem zwyczajnym w 1998 roku.

W latach 1985–1988 był wicedyrektorem Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej. W latach 1990–1993 prodziekan Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej. W roku 1999 został wybrany na stanowisko dziekana Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej (obecnie Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej). Funkcję tę pełnił przez dwie kadencje (do 2005 r.), a następnie w latach 2005–2008 był Prorektorem AGH ds. Nauki. Był kierownikiem Centrum Problemów Energetycznych AGH, które zostało powołane w 2005 roku.

W latach 1971–1972 przebywał na stypendium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w Hanowerze (w Niedersächsisches Landesamt für Bodenforschung), Kolonii, Heidelbergu, Monachium, a w latach 1983–1985 na kontrakcie w Instytucie Geologii w Hanowerze.

Duże znaczenie w jego karierze naukowej stanowiły wyjazdy zagraniczne. W roku 1971 uzyskał roczne stypendium Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, co zaowocowało wyjazdem do Republiki Federalnej Niemiec, do Niedersächsisches Landesamt für Bodenforschung w Hanowerze. Tam miał możliwość zapoznania się z praktycznymi aspektami spektrometrii masowej w zastosowaniu do badań geologicznych oraz z metodami datowania izotopowego, głównie z wykorzystaniem radiowęgla i trytu (ta tematyka była również rozwijana w AGH). W tym samym instytucie był zatrudniony w latach 1983–1985. Zadaniem Profesora było zbudowanie kompletnego półautomatycznego układu do pomiaru aktywności 14C w próbkach o małej zawartości węgla. Układ ten przez wiele lat pracował w Hanowerze, poszerzając zakres mierzonych materiałów. Bardzo ważnym momentem w pracy Profesora było włączenie jego zespołu do prac w Deutsches Elektronen-Synchrotron (DESY) w Hamburgu przy akceleratorze HERA. Zespół podjął się zaprojektowania, zbudowania i zapewnienia przez ponad dziesięć lat eksploatacji jednego z elementów detektora ZEUS. Dzięki doświadczeniu zdobytemu w DESY zespół otrzymał zaproszenie do współpracy w następnym wielkim eksperymencie – w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN przy akceleratorze LHC.

Autor i współautor ponad 180 publikacji. Autor kilku patentów. Promotor prac doktorskich.

10 kwietnia 2019 roku podczas uroczystego posiedzenia Senatu Akademii Górniczo-Hutniczej otrzymał godność Profesora Honorowego AGH.

Członek Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Senatu AGH.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Nagroda im. prof. W. Taklińskiego, Nagroda Ministra (II stopnia, dwukrotnie).

Bibliografia publikacji

https://bpp.agh.edu.pl/autor/jelen-kazimierz-01530

Źródła do biogramu

Książki

• [Skład Osobowy AGH … 1963/64]. Kraków 1964, s. 201
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. Gliwice cop. 2004, portr. s. [4] tabl.
• Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 2 : H – Ł. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa 1999, s. 189

Artykuły

• Jeleń K.: Czeka nas dużo pracy : rozmowa z prof. dr. hab. Kazimierzem Jeleniem, prorektorem ds. nauki AGH w Krakowie. Rozm P. Stachnik. Dziennik Polski 2006, nr 229 (1 X 2006), s. 6, [foto] [Specjalny dodatek Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie]
• Jeleń K.: Dobra marka : rozmowa z prof. Kazimierzem Jeleniem, prorektorem ds. nauki AGH. Rozm G. Starzak. Dziennik Polski 2006, nr 101 (30 IV 2006), s. 10-11, [foto] [Specjalny dodatek Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie]
• Jeleń K.: Fizyka to podstawa wielu dyscyplin : rozmowa z prof. Kazimierzem Jeleniem, prorektorem AGH ds. nauki. Rozm P. Stachnik. Dziennik Polski 2008, nr 140 (17 VI 2008), s. 9, [foto] [Dziennik Akademii Górniczo-Hutniczej]
• Kompetencje Prorektorów AGH na kadencję 2005-2008. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 146, s. 6-7
• [Protokół z Posiedzenia Senatu AGH... 28.11.2018], s. 1, 6-7, 24
• Rektor na kadencję 2005-2008 wybrany. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 139, s. 3
• Władze dziekańskie na kadencję 2002-2005. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 106/107, s. 16, III okładki, [foto]
• Władze rektorskie AGH na kadencję 2005-2008. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2005, nr 146, s. 2, [foto]
• Wręczenie godności Profesora Honorowego AGH. Biuletyn AGH 2019, nr 136, s. 18-19, [foto]

Inne

• Anonse typu Kondolencje z 13.09.2021 - Nekrologi [online] [przeglądany 13.09. 2021]. Dostępny w: https://www.nekrologi.net/?_fstatus=search;s_source=ppma_dzpo;type=memorial
• Nekrologi i kondolencje z 13 września 2021 - Dziennik Polski [online] [przeglądany 13.09. 2021]. Dostępny w: https://dziennikpolski24.pl/nekrologi/
• Odszedł prof. Kazimierz Jeleń, były Prorektor ds. Nauki, Profesor Honorowy AGH [online] [przeglądany 13.09. 2021]. Dostępny w: https://www.agh.edu.pl/pracownicy/odeszli/info/article/odszedl-prof-kazimierz-jelen-byly-prorektor-ds-nauki-profesor-honorowy-agh/
• Uroczystość wręczenia godności Profesora Honorowego AGH prof. Danucie Kisielewskiej oraz prof. Kazimierzowi Jeleniowi [online] [przeglądany 10.04.2019]. Dostępny w: https://www.agh.edu.pl/wydarzenia/info/article/uroczystosc-wreczenia-godnosci-profesora-honorowego-agh-prof-danucie-kisielewskiej-oraz-prof-kazim/