Jan Stefan Manitius: Różnice pomiędzy wersjami

Z Historia AGH
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 76 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Infobox scientist
{{Infobox scientist
|family-name=Manitius
|family-name=Manitius
|given-name=Jan
|given-name=Jan Stefan
|additional-name=Stefan
|honorific-prefix=Prof. zw. mgr  inż.
|honorific-prefix=Prof. zw. mgr  inż.
|image=Jan_Manitius.jpg
|image=Jan_Manitius.jpg
Linia 9: Linia 8:
|death_date=14 czerwca 1996
|death_date=14 czerwca 1996
|death_place=Kraków
|death_place=Kraków
|fields=elektrotechnika;, automatyka napędu, energoelektronika
|fields=elektrotechnika, automatyka napędu, energoelektronika
|function=Prorektor ds. Nauczania (1956-1961)
|function=Prorektor AGH (1956-1961)
|faculty=Wydział Elektrotechniki, Automatyki Informatyki i Elektroniki
|faculty=Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki
|awards=Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski OOP, Krzyż Oficerski OOP, Nagroda Państwowa II stopnia
|awards=Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy, Medal Komisji Edukacji Narodowej
|dhc_year=1994
|dhc_year=1994
|dhc_reason=za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauk technicznych, a w szczególności w energoelektronice, automatyce napędu elektrycznego oraz w uznaniu Jego zasług w organizowaniu i rozwoju Wydziału Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki
|dhc_reason=za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauk technicznych, a w szczególności w energoelektronice, automatyce napędu elektrycznego oraz w uznaniu Jego zasług w organizowaniu i rozwoju Wydziału Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki
|honorAGH=Zasłużony dla Akademii Górniczo-Hutniczej
|honorAGH=Zasłużony dla AGH, Doktor Honoris Causa AGH,
|name=Jan Manitius
|name=Jan Manitius
|honorific-suffix=
|native_name=
|native_name_lang=
|image_size=13234
|image_size=13234
|alt=
}}{{Funkcja
|caption=
|Stanowisko=Prorektor
|resting_place=
|resting_place_coordinates=
|other_names=
|residence=
|citizenship=
|nationality=
|workplaces=
|alma_mater=
|thesis_title=
|thesis_url=
|thesis_year=
|doctoral_advisor=
|academic_advisors=
|doctoral_students=
|notable_students=
|known_for=
|varia=
|author_abbrev_bot=
|author_abbrev_zoo=
|influences=
|influenced=
|signature=
|signature_alt=
|website=
|footnotes=
|spouse=
|children=
}}
{{Funkcja
|Stanowisko=Prorektor ds. Nauczania
|Jednostka=Akademia Górniczo-Hutnicza
|Jednostka=Akademia Górniczo-Hutnicza
|Rok_od=1956
|Rok_od=1956
|Rok_do=1961
|Rok_do=1961
}}
}}{{Funkcja
{{Funkcja
|Stanowisko=Dziekan
|Stanowisko=Dziekan
|Jednostka=Wydział Wydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa
|Jednostka=Wydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa
|Rok_od=1952
|Rok_od=1952
|Rok_do=1954
|Rok_do=1954
Linia 65: Linia 30:
Prof. zw. mgr  inż. '''Jan Stefan Manitius''' (1911–1996)
Prof. zw. mgr  inż. '''Jan Stefan Manitius''' (1911–1996)


Specjalność: elektrotechnika; automatyka napędu, energoelektronika
Dyscyplina/specjalności: elektrotechnika, automatyka napędu, energoelektronika
 
== Nota biograficzna ==
Urodził się w Zduńskiej Woli 19 kwietnia 1911 roku. Zmarł 14 czerwca 1996 roku, pochowany w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim.


== Życiorys ==
Studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej ukończył w 1935 roku, uzyskując dyplom inżyniera elektryka, ze specjalnością maszyny elektryczne.  
Urodził się w Zduńskiej Woli 19 kwietnia 1911 r. Zmarł 14 czerwca 1996 r., pochowany w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim.


Studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej ukończył w 1935 r. uzyskując dyplom inżyniera elektryka, ze specjalnością maszyny elektryczne. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1954 r., profesora zwyczajnego w 1964 r., a profesora emerytowanego w 1981 r. W 1994 r. otrzymał godność dra honoris causa AGH.
Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1954 roku, profesora zwyczajnego w 1964 roku.


W latach 1936-1939 pracował w Państwowych Zakładach Tele- i Radio-technicznych w Warszawie, zajmując się głównie maszynami elektrycznymi do zasilania dużych radiostacji. Opracował wówczas szereg oryginalnych konstrukcji maszyn, które następnie zostały opatentowane. Po wybuchu wojny został ewakuowany wraz z częścią załogi PZTiR do Rumunii. Stamtąd przedostał się do Francji, gdzie otrzymał przydział do 2 Dywizji Strzelców Pieszych Armii Polskiej. Podczas internowania w Szwajcarii został przydzielony do obozu uniwersyteckiego w Winterthur, gdzie pod opieką Politechniki w Zurichu zorganizowano kształcenie internowanych żołnierzy. Sprawował tam funkcję asystenta maszyn elektrycznych (1940-1941) przy szwajcarskim wykładowcy na Wydziale Elektrotechniki. W latach 1941-1942 prowadził wykłady z teorii maszyn komutatorowych i transformatorów oraz ćwiczenia z konstrukcji transformatorów. Współpracował ponadto z Katedrą Maszyn Elektrycznych Politechniki w Zurichu jako asystent wolontariusz wykonując prace badawcze z dziedziny teorii maszyn elektrycznych.
W latach 1936-1939 pracował w Państwowych Zakładach Tele- i Radio-technicznych w Warszawie, zajmując się głównie maszynami elektrycznymi do zasilania dużych radiostacji. Opracował wówczas szereg oryginalnych konstrukcji maszyn, które następnie zostały opatentowane. Po wybuchu wojny został ewakuowany wraz z częścią załogi PZTiR do Rumunii. Stamtąd przedostał się do Francji, gdzie otrzymał przydział do 2 Dywizji Strzelców Pieszych Armii Polskiej. Podczas internowania w Szwajcarii został przydzielony do obozu uniwersyteckiego w Winterthur, gdzie pod opieką Politechniki w Zurichu zorganizowano kształcenie internowanych żołnierzy. Sprawował tam funkcję asystenta maszyn elektrycznych (1940-1941) przy szwajcarskim wykładowcy na Wydziale Elektrotechniki. W latach 1941-1942 prowadził wykłady z teorii maszyn komutatorowych i transformatorów oraz ćwiczenia z konstrukcji transformatorów. Współpracował ponadto z Katedrą Maszyn Elektrycznych Politechniki w Zurichu jako asystent wolontariusz wykonując prace badawcze z dziedziny teorii maszyn elektrycznych.


W 1945 r. powrócił do polski i objął stanowisko starszego asystenta, a od 1947 r. - adiunkta w Katedrze Budowy Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Jednocześnie (1946-1947) pracował w Biurze Projektów Maszyn Elektrycznych w Katowicach, na stanowisku kierownika Działu Studiów. W 1948 r.został kierownikiem Działu Elektrycznego Biura Projektów Urządzeń Hutniczych "Biprohut" w Zabrzu. Zorganizował wówczas ścisłą współpracę tej jednostki z Katedrą Budowy Maszyn Elektrycznych Politechniki Ślaskiej.
W 1945 roku powrócił do Polski i objął stanowisko starszego asystenta, a od 1947 roku - adiunkta w Katedrze Budowy Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Jednocześnie (1946-1947) pracował w Biurze Projektów Maszyn Elektrycznych w Katowicach, na stanowisku kierownika Działu Studiów. W 1948 roku został kierownikiem Działu Elektrycznego Biura Projektów Urządzeń Hutniczych "Biprohut" w Zabrzu. Zorganizował wówczas ścisłą współpracę tej jednostki z Katedrą Budowy Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej.
Od 1952 r. związany z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, gdzie zorganizował Katedrę Elektrotechniki Hutniczej oraz [[Wydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa]], którego został pierwszym dziekanem (1952-54). W latach 1956-61 pełnił też funkcję prorektora ds. nauczania AGH. Był organizatorem i długoletnim dyrektorem Instytutu Automatyki Napędu i Urządzeń Przemysłowych AGH.
 
Od 1952 roku związany z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, gdzie zorganizował Katedrę Elektrotechniki Hutniczej oraz [[Wydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa]], którego został pierwszym dziekanem (1952-1954). W latach 1956-1961 pełnił też funkcję Prorektora ds. Nauczania AGH. Był organizatorem i długoletnim dyrektorem Instytutu Automatyki Napędu i Urządzeń Przemysłowych AGH.
 
W 1981 roku odszedł na emeryturę.


Piastował liczne funkcje w centralnych organach naukowych jako: przewodniczący Komisji Głównej w Komitecie Nauki i Techniki (1968-1972), przewodniczący Zespołu Struktur i Programów w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego Nauki i Techniki (1971-1973) oraz  przewodniczący Zespołu Dydaktyczno-Wychowawczego Elektrotechniki przy Ministerstwie Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1962-1972).
Piastował liczne funkcje w centralnych organach naukowych jako: przewodniczący Komisji Głównej w Komitecie Nauki i Techniki (1968-1972), przewodniczący Zespołu Struktur i Programów w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego Nauki i Techniki (1971-1973) oraz  przewodniczący Zespołu Dydaktyczno-Wychowawczego Elektrotechniki przy Ministerstwie Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1962-1972).


== Publikacje i dokonania ==
Autor publikacji naukowych poświęconych problematyce dotyczącej teorii układów elektromechanicznych i sterowania z zastosowaniem energoelektroniki. Do najważniejszych jego publikacji książkowych należą:
Autor 25 publikacji naukowych, w tym 6 książek poświęconych problematyce dotyczącej teorii układów elektromechanicznych i sterowania z zastosowaniem energoelektroniki. Do najważniejszych jego publikacji książkowych należą:
Napędy elektryczne maszyn wyciągowych, 1957.
Napędy elektryczne maszyn wyciągowych, 1957.
Hutnicze napędy elektryczne. T. 1, Teoretyczne podstawy napędu (1963). T. 2, Automatyka napędów (1972).
Hutnicze napędy elektryczne. T. 1, Teoretyczne podstawy napędu (1963). T. 2, Automatyka napędów (1972). Projektowanie przekształtników tyrystorowych (1974).
Projektowanie przekształtników tyrystorowych (1974).
Autor ponad 35 artykułów naukowych oraz ponad 50-ciu patentów i zastrzeżeń patentowych w latach 1964-1982. Promotor 12 rozpraw doktorskich.
Autor ponad 35 artykułów naukowych oraz ponad 50-ciu patentów i zastrzeżeń patentowych w latach 1964-1982. Promotor 12 rozpraw doktorskich.


Szczególnie zasłużony w dziedzinie przekształtnikowych napędów elektrycznych. Stworzył naukowe podstawy tych napędów i zapewnił przemysłowe wdrożenia wielu nowatorskich rozwiązań. Zdobyte doświadczenie w dziedzinie teorii i projektowania, zaowocowało wieloma nowatorskimi rozwiązaniami układów sterowania i regulacji napędów elektrycznych w polskim hutnictwie. Podczas budowy Huty im. Lenina został powołany na technicznego doradcę Dyrekcji. Jego konsultacje i ekspertyzy były cenione w całej Polsce. Nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń inżynierów i pracowników naukowych.
Szczególnie zasłużony w dziedzinie przekształtnikowych napędów elektrycznych. Stworzył naukowe podstawy tych napędów i zapewnił przemysłowe wdrożenia wielu nowatorskich rozwiązań. Zdobyte doświadczenie w dziedzinie teorii i projektowania, zaowocowało wieloma nowatorskimi rozwiązaniami układów sterowania i regulacji napędów elektrycznych w polskim hutnictwie. Podczas budowy Huty im. Lenina został powołany na technicznego doradcę Dyrekcji. Jego konsultacje i ekspertyzy były cenione w całej Polsce. Nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń inżynierów i pracowników naukowych.


Członek Stowarzyszenia Elektryków Polskich (od 1950 r.), członek Koła SEP nr 16 przy AGH. W latach 1960-1965 członek Zarządu Oddziału Krakowskiego SEP, którego działalność propagował. Był ponadto członkiem Komitetu Elektrotechniki PAN oraz licznych rad naukowych instytutów naukowo-badawczych, a przez wiele lat przewodniczącym Rady Nadzorczej Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH.
Członek Stowarzyszenia Elektryków Polskich (od 1950 roku), członek Koła SEP nr 16 przy AGH, członek Zarządu Oddziału Krakowskiego SEP (1960-1965).
 
Członek Komitetu Elektrotechniki PAN oraz licznych rad naukowych instytutów naukowo-badawczych. Przez wiele lat przewodniczący Rady Nadzorczej Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH. Doktor honoris causa AGH (1994).
 
==== Odznaczenia i nagrody ====
[[Złoty Krzyż Zasługi]], [[Srebrny Krzyż Zasługi]], [[Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski]], [[Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski]], [[Order Sztandaru Pracy]], [[Medal Komisji Edukacji Narodowej]], tytuł: Zasłużony Nauczyciel PRL, tytuł honorowy: Zasłużony dla AGH, Nagroda Państwowa Zespołowa II stopnia, liczne Nagrody Rektora za działalność naukową i dydaktyczną.
 
Srebrne i Złote Odznaczenie Honorowe SEP, Złota Odznaka Honorowa NOT, Medal im. prof. Pożaryckiego, tytuł: Zasłużony Senior SEP, godność członka honorowego SEP.
 
== Źródła do biogramu ==
 
==== Książki ====
 
* Informator nauki polskiej, 1995/96. T. 4: Ludzie nauki. Wyd. 26. Warszawa1996, s. 408
* Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Mackiewicz, A. Żołna. Ed. 3. Warszawa 1993, s. 435
* Mitkowski W.: Kronika Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki AGH. Kraków 2002, s. 65-70, [foto]
* Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. Z. 2019. Oprac. H. Sieński. Kraków 2019, s. 133-135, [foto]
* Polacy zasłużeni dla elektryki : początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki. Pod red. J. Hickiewicza. Warszawa ; Gliwice ; Opole 2009, s. 489-495, [foto]
* Postaci AGH  we wspomnieniach i anegdotach. Red. E. Konieczna. Kraków [2008], s. 86-90, [foto]
* Słownik biograficzny techników polskich. Z. 17. Red. J. Piłatowicz. Warszawa 2006, s. 99-102, [foto]
* Słownik biograficzny zasłużonych elektryków krakowskich. Cz. 1. Pod red. J. Strzałki. Kraków 2009, s. 125-128, [foto]
* 100 lat Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich : 1919-2019. Oprac. J.  Strzałka. Kraków 2019, s 44, [foto]
* Twarze Wydziału w latach 1952-2012. Red. J. Kajdański, M. Czekaj. [Kraków] 2012, s. 105-118, [foto]
* Who is who absolwentów Wydziału Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki [AGH] : [w 45 lecie Wydziału 1952-1997]. Kraków 1999, s. 10, 13, [foto]
* Who is who? elitarnego Wydziału Elektrycznego AGH. Red. i układ albumu J. Czajkowski, Z. K. Witek. Kraków 2002, s. 10, 300, [foto]
* Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 221-222, [foto]
* Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 624-625 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
* Zygmunt H.: Słownik biograficzny zasłużonych elektryków krakowskich. Cz. I. Kraków 2009, s. 125-128
 
==== Artykuły ====


== Odznaczenia i nagrody ==
* Bisztyga K.: Jubileusz Profesora Jana Manitiusa. ''Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza'' ; nr  915. [Seria ] ''Elektrotechnika'' 1982, T. 1, z. 2, s. 5-7, [foto]
Srebrny Krzyż Zasługi (1950), Złoty Krzyża Zasługi (1956), Krzyż Oficerski OOP (1959), Krzyż Komandorski OOP (1973), Order Sztandaru Pracy II klasy (1976), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974), tytuł: Zasłużony Nauczyciel PRL (1978), tytuł honorowy: Zasłużony dla Akademii Górniczo-Hutniczej, Nagroda Państwowa Zespołowa II stopnia (1966 i 1976), liczne Nagrody Rektora za działalność naukową i dydaktyczną.
* Bisztyga K.: Prof. Jan Manitius. Jubileusze. ''Przegląd Elektrotechniczny'' 1981, R. 57, nr 6, s. 250
* Bisztyga K.: Profesorowi Janowi Manitiusowi : znani i lubiani w AGH... czyli uczeni i o uczonych. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1994, nr 10-11, s. 18
* ''Biuletyn Rektora'' [''AGH''] 1991, 1 maja, s. 2-3
* Cieśla A.: 60 lat Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki. ''Biuletyn AGH'' 2012, nr 54/55, s. 28-29, [foto]
* Doktoraty honoris causa. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 1994, nr 5, s. 16-18
* Engel Z. W.: Półwiecze działalności Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2002, nr 108, s. 6-10
* Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Prof. Jan Manitius. ''Miesiąc w Krakowie'' 2009, nr 5, s. 51-52, [foto] [wspominają: M. Tondos, P. Maćko, H. Zygmunt, A. Manitius, A. Manitius]
* Kozioł R.: Wybitni elektrycy : [Jan Manitius]. ''Jakość i Użytkowanie Energii Elektrycznej'' 1996, T. 2, z. 1, s. 61-63, [foto]
* Mitkowski W.: Kronika wydarzeń [Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki AGH]. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2002, nr 111, s. 16-18
* Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. ''Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH'' 2001, nr 90, s. 7-8
*[[Media:Tablice - Czlonkowie Honorowi SW AGH. Zasluzeni dla AGH. Biuletyn AGH nr 78-79.pdf|Sieński H.: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. ''Biuletyn AGH'' 2014, nr 78-79, s. 34-35]]
* Zygmunt H.: Wspomnienia pośmiertne : prof. Jan Manitius 1911-1996. ''Przegląd Elektrotechniczny'' 1997, [nr] 2, s. 52-53, [foto]


Srebrne i Złote Odznaczenie Honorowe SEP, Złote Odznaczenie Honorowe NOT, Medal im. prof. Pożaryckiego, tytuł: Zasłużony Senior SEP (1990), godność członka honorowego SEP (1994).
==== Inne ====


== Bibliografia ==
* Biuletyn Informacyjny Pracowników [AGH] 1994 nr 10–11. s. 18
* Biuletyn Informacyjny Pracowników [AGH] 1994 nr 5. s. 16
* Kto jest kim w Polsce. Edycja 3. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 435.
* Who is who? elitarnego Wydziału Elektrycznego. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, 2001, s. 10, 300.
* Na podstawie materiałów Sekretariatu Prorektora ds. Ogólnych AGH
* Na podstawie materiałów Sekretariatu Prorektora ds. Ogólnych AGH
* Informator nauki polskiej, 1995/96. T. 4: Ludzie nauki. Wyd. 26. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 1996, s. 408.
* Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. Gliwice: Wydawnictwo Helion, cop. 2004, s. 221–222.
* Słownik biograficzny techników polskich. Z. 17. Warszawa 2006. S. 99–102.
* H. Zygmunt, Słownik biograficzny zasłużonych elektryków krakowskich", cz. I. Kraków: SEP Oddz. Krakowski, 2009, s. 125-128.
* Polacy Zasłużeni dla elektryki. Początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki. Warszawa-Gliwice-Opole:  PTETiS, 2009, s. 489-495.


{{DEFAULTSORT:Manitius, Jan Stefan}}
{{DEFAULTSORT:Manitius, Jan Stefan}}
[[Category:Biogramy]]
[[Category:Doktorzy honoris causa AGH]]
[[Category:Doktorzy honoris causa AGH]]
[[Category:Uczeni]]

Aktualna wersja na dzień 11:36, 22 sie 2022

Jan Stefan Manitius
Jan Manitius.jpg
Nazwisko Manitius
Imię / imiona Jan Stefan
Tytuły / stanowiska Prof. zw. mgr inż.
Tytuły honorowe AGH Zasłużony dla AGH, Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia 19 kwietnia 1911
Miejsce urodzenia Zduńska Wola
Data śmierci 14 czerwca 1996
Miejsce śmierci Kraków
Dyscyplina/specjalności elektrotechnika, automatyka napędu, energoelektronika
Pełnione funkcje Prorektor AGH (1956-1961)
Wydział Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH 1994
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauk technicznych, a w szczególności w energoelektronice, automatyce napędu elektrycznego oraz w uznaniu Jego zasług w organizowaniu i rozwoju Wydziału Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki
Odznaczenia i nagrody Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy, Medal Komisji Edukacji Narodowej
FunkcjeGdzieoddo
DziekanWydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa19521954
ProrektorAGH19561961

Prof. zw. mgr inż. Jan Stefan Manitius (1911–1996)

Dyscyplina/specjalności: elektrotechnika, automatyka napędu, energoelektronika

Nota biograficzna

Urodził się w Zduńskiej Woli 19 kwietnia 1911 roku. Zmarł 14 czerwca 1996 roku, pochowany w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim.

Studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej ukończył w 1935 roku, uzyskując dyplom inżyniera elektryka, ze specjalnością maszyny elektryczne.

Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1954 roku, profesora zwyczajnego w 1964 roku.

W latach 1936-1939 pracował w Państwowych Zakładach Tele- i Radio-technicznych w Warszawie, zajmując się głównie maszynami elektrycznymi do zasilania dużych radiostacji. Opracował wówczas szereg oryginalnych konstrukcji maszyn, które następnie zostały opatentowane. Po wybuchu wojny został ewakuowany wraz z częścią załogi PZTiR do Rumunii. Stamtąd przedostał się do Francji, gdzie otrzymał przydział do 2 Dywizji Strzelców Pieszych Armii Polskiej. Podczas internowania w Szwajcarii został przydzielony do obozu uniwersyteckiego w Winterthur, gdzie pod opieką Politechniki w Zurichu zorganizowano kształcenie internowanych żołnierzy. Sprawował tam funkcję asystenta maszyn elektrycznych (1940-1941) przy szwajcarskim wykładowcy na Wydziale Elektrotechniki. W latach 1941-1942 prowadził wykłady z teorii maszyn komutatorowych i transformatorów oraz ćwiczenia z konstrukcji transformatorów. Współpracował ponadto z Katedrą Maszyn Elektrycznych Politechniki w Zurichu jako asystent wolontariusz wykonując prace badawcze z dziedziny teorii maszyn elektrycznych.

W 1945 roku powrócił do Polski i objął stanowisko starszego asystenta, a od 1947 roku - adiunkta w Katedrze Budowy Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Jednocześnie (1946-1947) pracował w Biurze Projektów Maszyn Elektrycznych w Katowicach, na stanowisku kierownika Działu Studiów. W 1948 roku został kierownikiem Działu Elektrycznego Biura Projektów Urządzeń Hutniczych "Biprohut" w Zabrzu. Zorganizował wówczas ścisłą współpracę tej jednostki z Katedrą Budowy Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej.

Od 1952 roku związany z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, gdzie zorganizował Katedrę Elektrotechniki Hutniczej oraz Wydział Elektryfikacji Górnictwa i Hutnictwa, którego został pierwszym dziekanem (1952-1954). W latach 1956-1961 pełnił też funkcję Prorektora ds. Nauczania AGH. Był organizatorem i długoletnim dyrektorem Instytutu Automatyki Napędu i Urządzeń Przemysłowych AGH.

W 1981 roku odszedł na emeryturę.

Piastował liczne funkcje w centralnych organach naukowych jako: przewodniczący Komisji Głównej w Komitecie Nauki i Techniki (1968-1972), przewodniczący Zespołu Struktur i Programów w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego Nauki i Techniki (1971-1973) oraz przewodniczący Zespołu Dydaktyczno-Wychowawczego Elektrotechniki przy Ministerstwie Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1962-1972).

Autor publikacji naukowych poświęconych problematyce dotyczącej teorii układów elektromechanicznych i sterowania z zastosowaniem energoelektroniki. Do najważniejszych jego publikacji książkowych należą: Napędy elektryczne maszyn wyciągowych, 1957. Hutnicze napędy elektryczne. T. 1, Teoretyczne podstawy napędu (1963). T. 2, Automatyka napędów (1972). Projektowanie przekształtników tyrystorowych (1974). Autor ponad 35 artykułów naukowych oraz ponad 50-ciu patentów i zastrzeżeń patentowych w latach 1964-1982. Promotor 12 rozpraw doktorskich.

Szczególnie zasłużony w dziedzinie przekształtnikowych napędów elektrycznych. Stworzył naukowe podstawy tych napędów i zapewnił przemysłowe wdrożenia wielu nowatorskich rozwiązań. Zdobyte doświadczenie w dziedzinie teorii i projektowania, zaowocowało wieloma nowatorskimi rozwiązaniami układów sterowania i regulacji napędów elektrycznych w polskim hutnictwie. Podczas budowy Huty im. Lenina został powołany na technicznego doradcę Dyrekcji. Jego konsultacje i ekspertyzy były cenione w całej Polsce. Nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń inżynierów i pracowników naukowych.

Członek Stowarzyszenia Elektryków Polskich (od 1950 roku), członek Koła SEP nr 16 przy AGH, członek Zarządu Oddziału Krakowskiego SEP (1960-1965).

Członek Komitetu Elektrotechniki PAN oraz licznych rad naukowych instytutów naukowo-badawczych. Przez wiele lat przewodniczący Rady Nadzorczej Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH. Doktor honoris causa AGH (1994).

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy, Medal Komisji Edukacji Narodowej, tytuł: Zasłużony Nauczyciel PRL, tytuł honorowy: Zasłużony dla AGH, Nagroda Państwowa Zespołowa II stopnia, liczne Nagrody Rektora za działalność naukową i dydaktyczną.

Srebrne i Złote Odznaczenie Honorowe SEP, Złota Odznaka Honorowa NOT, Medal im. prof. Pożaryckiego, tytuł: Zasłużony Senior SEP, godność członka honorowego SEP.

Źródła do biogramu

Książki

  • Informator nauki polskiej, 1995/96. T. 4: Ludzie nauki. Wyd. 26. Warszawa1996, s. 408
  • Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Mackiewicz, A. Żołna. Ed. 3. Warszawa 1993, s. 435
  • Mitkowski W.: Kronika Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki AGH. Kraków 2002, s. 65-70, [foto]
  • Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. Z. 2019. Oprac. H. Sieński. Kraków 2019, s. 133-135, [foto]
  • Polacy zasłużeni dla elektryki : początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki. Pod red. J. Hickiewicza. Warszawa ; Gliwice ; Opole 2009, s. 489-495, [foto]
  • Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Red. E. Konieczna. Kraków [2008], s. 86-90, [foto]
  • Słownik biograficzny techników polskich. Z. 17. Red. J. Piłatowicz. Warszawa 2006, s. 99-102, [foto]
  • Słownik biograficzny zasłużonych elektryków krakowskich. Cz. 1. Pod red. J. Strzałki. Kraków 2009, s. 125-128, [foto]
  • 100 lat Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich : 1919-2019. Oprac. J. Strzałka. Kraków 2019, s 44, [foto]
  • Twarze Wydziału w latach 1952-2012. Red. J. Kajdański, M. Czekaj. [Kraków] 2012, s. 105-118, [foto]
  • Who is who absolwentów Wydziału Elektrotechniki, Automatyki i Elektroniki [AGH] : [w 45 lecie Wydziału 1952-1997]. Kraków 1999, s. 10, 13, [foto]
  • Who is who? elitarnego Wydziału Elektrycznego AGH. Red. i układ albumu J. Czajkowski, Z. K. Witek. Kraków 2002, s. 10, 300, [foto]
  • Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 221-222, [foto]
  • Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 624-625 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
  • Zygmunt H.: Słownik biograficzny zasłużonych elektryków krakowskich. Cz. I. Kraków 2009, s. 125-128

Artykuły

  • Bisztyga K.: Jubileusz Profesora Jana Manitiusa. Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza ; nr 915. [Seria ] Elektrotechnika 1982, T. 1, z. 2, s. 5-7, [foto]
  • Bisztyga K.: Prof. Jan Manitius. Jubileusze. Przegląd Elektrotechniczny 1981, R. 57, nr 6, s. 250
  • Bisztyga K.: Profesorowi Janowi Manitiusowi : znani i lubiani w AGH... czyli uczeni i o uczonych. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 10-11, s. 18
  • Biuletyn Rektora [AGH] 1991, 1 maja, s. 2-3
  • Cieśla A.: 60 lat Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki. Biuletyn AGH 2012, nr 54/55, s. 28-29, [foto]
  • Doktoraty honoris causa. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 16-18
  • Engel Z. W.: Półwiecze działalności Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 108, s. 6-10
  • Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Prof. Jan Manitius. Miesiąc w Krakowie 2009, nr 5, s. 51-52, [foto] [wspominają: M. Tondos, P. Maćko, H. Zygmunt, A. Manitius, A. Manitius]
  • Kozioł R.: Wybitni elektrycy : [Jan Manitius]. Jakość i Użytkowanie Energii Elektrycznej 1996, T. 2, z. 1, s. 61-63, [foto]
  • Mitkowski W.: Kronika wydarzeń [Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki AGH]. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 111, s. 16-18
  • Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 90, s. 7-8
  • Sieński H.: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. Biuletyn AGH 2014, nr 78-79, s. 34-35
  • Zygmunt H.: Wspomnienia pośmiertne : prof. Jan Manitius 1911-1996. Przegląd Elektrotechniczny 1997, [nr] 2, s. 52-53, [foto]

Inne

  • Na podstawie materiałów Sekretariatu Prorektora ds. Ogólnych AGH
Źródło: „http://historiatest.cri.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Jan_Stefan_Manitius&oldid=71923”