Ignacy Malecki

Ignacy Malecki
Nazwisko	Malecki
Imię / imiona	Ignacy
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Tytuły honorowe AGH	Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	18 listopada 1912
Miejsce urodzenia	Pokiewna
Data śmierci	12 czerwca 2004
Miejsce śmierci	Warszawa
Dyscyplina/specjalności	akustyka, naukoznawstwo
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1982
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za zasługi dla rozwoju nauk technicznych, jako twórcy polskiej szkoły naukowej w zakresie akustyki, a zwłaszcza za przyczynienie się do rozwoju wibroakustyki w Akademii Górniczo-Hutniczej
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy

Prof. zw. dr hab. inż. Ignacy Malecki (1912–2004)

Dyscyplina/specjalności: akustyka, naukoznawstwo

Nota biograficzna

Urodził się 18 listopada 1912 roku w miejscowości Pokiewna na Wileńszczyźnie. Zmarł 12 czerwca 2004 roku w Warszawie. Pochowany w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.

W 1935 roku ukończył studia zdobywając stopień inżyniera elektryka w dziedzinie radiotechniki w Oddziale Telekomunikacji Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej.

Doktoryzował się 1941 roku na konspiracyjnym Wydziale Architektury PW, stopień naukowy doktora habilitowanego otrzymał w 1943 roku, profesora nadzwyczajnego w 1946 roku, a zwyczajnego w 1952 roku. Profesor Politechniki Gdańskiej w latach 1946–1950 oraz Politechniki Warszawskiej w latach 1950–1974.

Po uzyskaniu dyplomu odbył dodatkowe studia w Instytucie Hertza w Berlinie, następnie w 1936 roku podjął pracę w Biurze Studiów Polskiego Radia w Warszawie, a jego głównym zadaniem było stworzenie od podstaw laboratorium akustycznego. Od czerwca 1938 roku pełnił funkcję kierownika Referatu Technicznego. Równolegle z pracą dla Polskiego Radia, prowadził badania z dziedziny akustyki budowlanej w Zakładzie Badawczym Budownictwa Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

W czasie okupacji podejmował konspiracyjną pracę dydaktyczną i naukową w Politechnice Warszawskiej (1940-1943). Po wojnie wykonywał akustyczne odbudowywanych sal Sejmu i Teatru Narodowego. W latach 1945-1948 pełnił funkcję naczelnego dyrektora Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Pomorskiego, a w okresie 1945-1946 był prezesem Zarządu Oddziału Wybrzeża Morskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich.

Niezależnie od pracy dla elektroenergetyki, wziął udział w reaktywowaniu Politechniki Gdańskiej. W 1946 roku uzyskał nominację na profesora tej Uczelni i zorganizował Katedrę Elektrotechniki Stosowanej i Akustyki, której kierownikiem pozostał do 1951 roku.

Po powrocie do Warszawy w 1950 roku pełnił funkcję kierownika Katedry Elektroakustyki Politechniki Warszawskiej (do 1967 roku), a następnie Zakładu Elektroakustyki (do 1969 roku). Był prorektorem do Spraw Nauki Politechniki Warszawskiej oraz dziekanem Wydziału Łączności tej Uczelni (1951-1952). Z Politechniką Warszawską, jako pracownik naukowy i wykładowca związany był aż do 1983 roku (1973-1983 pół etatu profesora kontraktowego). W międzyczasie (od 1969 roku) zajmował stanowisko dyrektora Badań Podstawowych UNESCO w Paryżu, które piastował do 1972 roku.

W latach 1953–1962 i 1973-1982, do roku przejścia na emeryturę, pełnił funkcję dyrektora Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk. Był jednym z inicjatorów powstania Europejskiej Federacji Towarzystw Akustycznych i jej wiceprezydentem w latach 1979–1982.

Był jednym z twórców polskiego naukoznawstwa. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy (1953-1969), przewodniczącego Sekcji Nauk Technicznych Komitetu Nagród Państwowych (1978-1982) oraz przewodniczącego Rady Naukowo-Technicznej Radia i Telewizji (1982-1988). W latach 1991-2002 był członkiem Rady Międzynarodowego Centrum Biograficznego (IBC–Cambridge).

Działalność naukowa obejmowała szereg dziedzin akustyki, teorię drgań oraz naukoznawstwo. Publikacje dotyczyły przede wszystkim: akustyki architektonicznej, akustyki budowlanej, ochrony przed hałasem, elektroakustyki, techniki ultradźwiękowej, akustyki kwantowej oraz emisji akustycznej. Dorobek naukowy składa się z przeszło 230 artykułów oraz 11 książek i monografii. Był ponadto promotorem 24 rozpraw doktorskich. Wśród ważniejszych pozycji książkowych wskazać należy: Akustyka budowlana, 1958, Teoria fal i układów akustycznych, 1964, Physical Foundations of Technical Acoustics, 1968, Podstawy teoretyczne akustyki kwantowej, 1972, Współczesna akustyka i jej przedstawienie kwantowe, 1978.

Wniósł nieoceniony wkład w rozwój wibroakustyki w Akademii Górniczo-Hutniczej. Przyczynił się do rozwoju silnego ośrodka naukowego, jakim był Instytut Mechaniki i Wibroakustyki AGH. Był inicjatorem szerokiej współpracy z AGH, wielu instytucji w tym również Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w zakresie drgań mechanicznych i akustyki technicznej. Przez wiele lat (od 1976 roku) był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Mechaniki i Wibroakustyki AGH.

Członek korespondent PAN (od 1953), członek rzeczywisty PAN (od 1957), członek Prezydium (1956-1980), zastępca sekretarza naukowego Akademii (1962-1968), członek założyciel Towarzystwa Naukowego Prakseologii, przewodniczący (1963-1968, 1973-1989) Komitetu Naukoznawstwa PAN, honorowy przewodniczący (od 1990), członek zwyczajny Warszawskiego Towarzystwa Naukowego (1984) oraz zagraniczny Nowojorskiej Akademii Nauk.

Doktor honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie (1965), Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1982) oraz Politechniki Gdańskiej (2002).

Wiceprezydent, a następnie członek Komitetu Generalnego International Council of Scientific Union ICSU (1962–1968), przewodniczący International Commission on Acoustica ICA (1976–1980), przewodniczący Kongresów ICA w Tokio i Budapeszcie (1966–1972), członek European Acoustics Association EAA i Acoustical Society of America ASA.

W 1982 roku otrzymał tytuł Członka Honorowego Federation of Acoustical Societies of Europe FASE, którego był wiceprezydentem w okresie 1978-1982 oraz Towarzystw Akustycznych: Hiszpańskiego (1972), Latynoamerykańskiego (1968) oraz Indyjskiego (1980).

Poza działalnością naukową, zawodową, dydaktyczną i organizacyjną, w latach 1963-1968 był członkiem Stałego Komitetu Konferencji Pugwash – ruchu uczonych i noblistów na rzecz rozbrojenia i pokoju. Był ponadto członkiem Rady Głównej Naczelnej Organizacji Technicznej (1949-1963) oraz zarządu Koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych przy PAN (1989-2001).

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy, Order Cyryla i Metodego (Bułgaria), Komandoria Orderu Palmy Akademickie Premiera Francji, medal Transenster – za dorobek naukowy i techniczny, inne

Źródła do biogramu

Książki

• Engel Z.: Katedra Mechaniki i Wibroakustyki Akademii Górniczo-Hutniczej. Tradycja - historia - działalność. Radom 2008, s. 62, 63, 78, [foto]
• Engel Z.: Sześćdziesiąt lat minęło... Kraków 2012, s. 83-84, [foto]
• Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 786
• Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 3 : M – R. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa 2000, s. 61-62, [foto]

Artykuły

• Augustyńska D., Engel Z.: Prof. zw. dr hab. Ignacy Malecki : wspomnienie. Bezpieczeństwo Pracy 2004, nr 7-8, s. 10-11
• Doktorzy honoris causa wypromowani przez Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 108, s. 10
• Engel Z. W.: Profesor Ignacy Malecki. Mechanika [wyd.] AGH 2004, T. 23, z. 3. s. 359–362, [foto]
• Engel Z. W.: Profesor Ignacy Malecki - wspomnienie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2004, nr 132/133, s. 19–20
• [Kryś-Dyja A.]: Posiedzenie Senatu [AGH] w dniu 20 lutego 2002 r. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 101, s. 15
• Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

• Na podstawie materiałów Muzeum Historii AGH
• Ranachowski P., Rejmund F., Etienne J.: Spojrzenie na życie i twórczość wybitnego polskiego akustyka XX wieku Profesora Ignacego Maleckiego z okazji setnej rocznicy urodzin [online] [przeglądany 08.07.2014]. Dostępny w: http://ogpta.polsl.pl/assets/OGPT-Artykuly/Nowe-spojrzenie-ilustrowany.pdf