Iwan Feszczenko-Czopiwski

Iwan Feszczenko-Czopiwski
Nazwisko	Feszczenko-Czopiwski
Imię / imiona	Iwan
Tytuły / stanowiska	Prof. dr hab. inż.
Data urodzenia	20 stycznia 1884
Miejsce urodzenia	Czudnów
Data śmierci	2 września 1952
Miejsce śmierci	Abez'
Dyscyplina/specjalności	metaloznawstwo, metalografia, cementacja żelaza
Pełnione funkcje	Kierownik Katedry Metalografii i Metalurgii Ogólnej Wydziału Hutnieczego AG (1922–1930)
Wydział	Wydział Hutniczy
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi

Prof. dr hab. inż. Iwan Feszczenko-Czopiwski (1884–1952)

Dyscyplina/specjalności: metaloznawstwo, metalografia, cementacja żelaza

Nota biograficzna

Urodził się 20 stycznia 1884 r. w Czudnowie na Wołyniu (pow. żytomierski, ob. na Ukrainie), zmarł 2 września 1952 r. (niektóre źródła podają mylnie rok 1949) w łagrze w miejscowości Abez w Republice Komi na terenie byłego ZSRR.

Ukończył studia na Wydziale Chemii Kijowskiego Inst. Politechnicznego (pot. nazywanego Politechniką Kijowską), w 1908 r. uzyskał dyplom inżyniera-metalurga. Po studiach podjął pracę w laboratorium chemicznym Briańskiej Fabryki Metalurgicznej w Jekaterynosławiu, a pod koniec roku został stypendystą profesorskim w Katedrze Metalurgii i Metalografii Kijowskiego Inst. Politechnicznego, w 1909 r. objął posadę laboranta, a w 1911 wykładowcy na tejże uczelni. W 1914 złożył egzaminy na stopień adiunkta.

Po wybuchu wojny w charakterze docenta prowadził wykłady z pirometrii oraz zajęcia laboratoryjne z metalurgii, metalografii i obróbki termicznej. Po zawieszeniu zajęć w Instytucie rozpoczął pracę w kijowskim Wojskowo-Przemysłowym Komitecie, zajmował się bilansowaniem potrzeb przemysłu obronnego w zakresie paliw i metali. W 1917 r. zaangażował się w działalność polityczną w Ukraińskiej Partii Socjalistów-Federalistów. W 1920 r. przyjechał do Polski.

Od 1922 r. podjął pracę w Politechnice Warszawskiej — w Katedrze Metalografii i Metalurgii oraz w Akademii Górniczej w Zakładzie Metalografii i Obróbki Termicznej, na stanowisku kierownika. W 1927 r. otrzymał stopień doktora na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. W 1931 r. habilitował się na Wydziale Hutniczym Akademii Górniczej. Profesor tytularny 1936. Później pracował w przemyśle m.in. w Hucie „Pokój” oraz w Hucie „Baildon”. Był również konsultantem Państwowych Wytwórni Uzbrojenia. Pionier stosowania badań naukowych (laboratoryjnych) dla potrzeb przemysłu, zwłaszcza hutniczego i maszynowego, a także zbrojeniowego.

Autor ponad 130 prac naukowo-badawczych z zakresu metalurgii, odlewnictwa. Najwybitniejszą publikacją jest trzytomowe dzieło „Metaloznawstwo”, należące do najlepszych opracowań na świecie.

Członek koresp. ANT w Warszawie, Stow. Hutników Polskich, Russkogo Mietallurgiceskogo Obscestwa, Institute of Iron and Steel (Londyn), Institute of Metals (Londyn), Verein Deustscher Eisenhüttenleute (Düsseldorf). W 1926 r. został czł. rzeczywistym Naukowego Tow. im. Szewczenki, czł. Ukraińskiego Tow. Naukowego w Kijowie oraz współorganizatorem Ukraińskiego Tow. Technicznego we Lwowie.

W dniu 26 października 2002 roku w Pawilonie A-2 AGH odsłonięto tablicę poświęconą pamięci Iwana Feszczenki-Czopiwskiego, metalurga i odlewnika, profesora Akademii Górniczej w latach 1922–1939. W tym samym dniu w holu Biblioteki Głównej AGH została otwarta wystawa poświęcona życiu i działalności naukowej Profesora.

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi

Bibliografia

Książki

• Akademia Nauk Technicznych : 1933-1937. Warszawa 1937, s. 117-121
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 42-43
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1933/34]. Kraków 1933, s. 40
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1935/36]. Kraków 1935, s. 45
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1937/38]. Kraków 1937, s. 27
• [Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1938/39]. Kraków 1938, s. 31
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 18. Red. nacz. J. Piłatowicz. – Warszawa 2007, s. 52-54, [foto]
• Słownik polskich pionierów techniki. Pod red. B. Orłowskiego. Katowice 1986, s. 62
• Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 84
• Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 75-lecia Wydziału 1922-1997. [AGH]. Kraków 1997, s. 29
• Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 621 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)

Artykuły

• Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
• Czopiwska-Bohun I.: Iwan Feszczenko-Czopiwśkyj (1884-1952) - działacz społeczny, polityk, pedagog, uczony. Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze [nr] 3 : Spotkania polsko-ukraińskie. Studia Ucrainica 1996, s. 246-254
• Czopiwska-Bohunowa I.: List Pani Ireny Czopiwskiej-Bohunowej, córki Profesora Iwana Feszczenki-Czopiwskiego, do uczestników uroczystości odsłonięcia tablicy poświęconej pamięci Profesora. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 110, s. 10
• Kędzierski Z.: Działalność Profesora Iwana Feszczenko-Czopiwskiego [oraz] spis publikacji. Hutnik 1984, nr 7/8, s. 237-240
• Machalska-Garbacz A.: Pamięci Iwana Feszczenki-Czopiwskiego (1884-1952). Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 110, s. 9, 3 [okł.]
• Serednicki A.: Podobne wspólne losy : Iwan Feszczenko-Czopiwski : zapomniany działacz polityczny i polsko-ukraiński uczony. Bunt Młodych Duchem 2001, nr 4, s. 20-21
• Sieński H.: Profesor Iwan Feszczenko-Czopiwski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 8. Biuletyn AGH 2014, nr 73, s. 20-22, [foto]