Aleksander Wacław Krupkowski

Szablon:Infobox dhc Prof. zw. dr inż. Aleksander Wacław Krupkowski (1894–1978)

Specjalność: przeróbka plastyczna metali, analia techniczna metali, pirometalurgia, fizykochemia metali, podstawy termodynamiki, stopy metali nieżelaznych

Urodził się 27 marca 1894 r. w Nadarzynie k. Pruszkowa, zmarł 1 maja 1978 r. w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim. Studia metalurgiczne w Instytucie Politechnicznym w Petersburgu (1912–17), studia uzupełniające w Uniwersytecie w Lejdzie (1927–28) i w Politechnice Warszawskiej (1928). W wyniku Sonderaktion Krakau był więziony w Krakowie, we Wrocławiu i w Sachsenhausen.

Dr nauk technicznych PW (1928). Początkowo pracował w PW a od 1923 r. w AG jako adiunkt, następnie po habilitacji prof. nadzw. od 1930 r., kierownik Katedry Innych poza Żelazem Metali (1930–45), profesor zw. (1937), kierownik Katedry Metalurgii Metali Nieżelaznych. Prowadził wykłady z metalurgii metali nieżelaznych w latach 1930–1939 i 1945–64.

Pracownik Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach, Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Przewodniczący Polskiego Komitetu Hutnictwa PAN i innych placówek naukowo-badawczych. Naczelny Redaktor „Archiwum Hutnictwa”.

Opublikował ok. 160 prac z zakresu naprężeń metali (m.in. wyprowadził tzw. wzór Krupkowskiego); wraz z M. Balickim opisał zjawiska zachodzące w procesie rekrystalizacji; sformułował paraboliczne prawo umocnienia metali polikrystalicznych i in. Autor 20 patentów. Twórca największej w Polsce szkoły metalurgicznej, zainicjował współpracę naukową z Institute of Metals, Iron and Steel Institute i Institute of Mining and Metallurgical Engineers w USA.

Członek korespon. ANT (1934), czł. zw. TNW, czł. rzecz. PAN, wiceprezes PAN (1962–65) i PAU, członek polskich i zagranicznych stowarzyszeń naukowych.

Doktor honoris causa AGH (1964 r.) oraz Akademii Górniczej we Freibergu (1961). Jego imieniem nazwano Inst. Podstaw Metalurgii PAN.

Źródło:

• Biogramy uczonych polskich. T. 4. Nauki techniczne. Wrocław 1988. S. 183–189
• Uczeni Polscy XIX i XX stulecia. T. 2. Warszawa 1995. S. 357–359
• Akademia Nauk Technicznych 1933–1937. Warszawa 1937. S. 130–131
• Słownik polskich pionierów techniki. Katowice 1986. S. 111–112
• Nauka Polska 1961 nr 2 (34). s. 99–104
• Słownik biograficzny techników polskich. Z. 9. Warszawa 1998. S. 66–67