Andrzej Władysław Oleś

Andrzej Władysław Oleś
Nazwisko	Oleś
Imię / imiona	Andrzej Władysław
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab.
Data urodzenia	15 października 1923
Miejsce urodzenia	Kraków
Data śmierci	18 stycznia 2014
Dyscyplina/specjalności	fizyka
Pełnione funkcje	Prorektor ds. Nauki AGH (1981–1984)
Wydział	Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1995
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitne osiągnięcia w dziedzinie fizyki, zwłaszcza za stworzenie szkoły fizyki ciała stałego, twórczy wkład w rozwój metod badawczych w tej specjalności i wyjątkowe zaangażowanie w kształcenie młodych fizyków, w uznaniu zasług dla Akademii Górniczo-Hutniczej i Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Edukacji Narodowej, Nagroda Państwowa Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej
Funkcje Gdzie od do Prorektor AGH 1981 1984

Prof. zw. dr hab. Andrzej Władysław Oleś (1923–2014)

Specjalność: fizyka

Życiorys

Urodził się w Krakowie 15 października 1923 roku. Zmarł 18 stycznia 2014. Pochowany w Krakowie na Cmentarzu Salwatorskim.

Szkołę podstawową — tzw. ćwiczeniówkę skończył w Krakowie. Rodzina przeniosła się w 1936 roku do Kielc, gdzie chodził trzy lata do gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. Następnie, z powodu wybuchu wojny, uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. Niedobór nauczycieli sprawił, iż fizykę prowadziła nauczycielka biologii, która fizyki raczej nie znała. Na ochotnika opracowywał kolejne zagadnienia z fizyki, by następnie je referować i wyjaśniać kolegom. To właśnie wtedy (jak sam mówi) rozmiłował się w fizyce. Dodatkowo, oprócz materiału licealnego poznawanego na tajnych kompletach uczył się języka francuskiego oraz łaciny. Złożył konspiracyjną maturę oraz zaczął działać w AK. Poszukując sensu życia podjął studia na tajnych kompletach filozofii na UJ. Do Krakowa jeździł na soboty i niedziele. W tygodniu pracował w Fabryce Marmurów, a kiedy pojawiła się w Kielcach możliwość uczęszczania na popołudniowe tajne zajęcia z matematyki wyższej z prof. Jerzym Pniewskim natychmiast zaczął z nich korzystać. Ofensywa radziecka zaskoczyła go w Krakowie, więc został zmuszony (względy działalności w AK) do powrotu do Kielc na piechotę. Kiedy doszły do Kielc wieści o naborze na UJ, drogę tę przeszedł jeszcze raz.

Studiował na dwóch fakultetach Uniwersytetu Jagiellońskiego, filozofię ścisłą i fizykę.

Doktorat (1960), habilitacja (1967), prof. nadzw. (1974), prof. zw. (1984).

Od 1945 r. pracował jako asystent wolontariusz w Katedrze Filozofii UJ.

W 1948 r. podjął pracę w Akademii Górniczej. Po habilitacji został mianowany Kierownikiem Zakładu Fizyki Fazy Skondensowanej, a cztery lata później został wicedyrektorem ds. dydaktycznych Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej. W latach 1981-1984 był prorektorem AGH ds. nauki.

Autor 26 prac z dziedziny fizyki jądrowej oraz 65 z fizyki ciała stałego, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Wykształcił 19 doktorów.

Członek oraz wiceprezes (przez trzy kadencje) Polskiego Towarzystwa Fizycznego PTF, a także członek Action Committee of Applied Physics and Physics in Industry of the European Physical Society ACAPPY. Organizator konferencji krajowych i międzynarowych, m.in. „Fizyka dla przemysłu” oraz „Physics for Industry, Industry for Physics”.

Członek korespondent PAU od 1999 r. Doktor honoris causa AGH 1995.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Edukacji Narodowej, prestiżowa nagroda Senatu AGH im. Prof. Taklińskiego, Nagroda Państw. Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej i inne nagrody państwowe i resortowe

Bibliografia

Książki

• Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny / red. Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna. - Ed. 3. - Warszawa : Wydawnictwo Interpress, 1993. - s. 514
• Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 5 : Suplement A - Ż / red. nauk. Janusz Kapuścik. - Warszawa : Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2006. - s. 610-611, portr.

Artykuły

• Łużny Wojciech: Jubileusz Profesora Andrzeja Olesia // Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej. - 2008, nr 11, s. 14, 32, fot.
• Oleś Andrzej: Andrzej Oleś - moje drogi... / fot. Jacek Tarasiuk // Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej. - 2008, nr 11, s. 14-17, fot.
• Prof. dr hab. Andrzej Oleś [nekr.] Dziennik Polski 2014, nr 16 (21 I 2014), s. A9 [nekrologi]
• Prof. dr hab. Andrzej Oleś [nekr.] Dziennik Polski 2014, nr 17 (22 I 2014), s. A11 [nekrologi]
• [Prof. dr hab. Andrzej Oleś, nekr.] Dziennik Polski 2014, nr 18 (23 I 2014), s. A10 [nekrologi]
• Wierzbanowski Krzysztof: Nadanie sali wykładowej imienia Profesora Andrzeja Olesia // Biuletyn AGH : magazyn informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej. - 2014, nr 78-79, s. 13-15, fot., portr.
• Wybitny uczony, niezwykły fizyk : doktorat honoris causa prof. Andrzeja Olesia /fot. arch. ; Roman Wawszczak // Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH. - 1995, nr 22, s. 12-13, 2 s. okł., il.