Jerzy Henryk Litwiniszyn
| Jerzy Henryk Litwiniszyn | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nazwisko | Litwiniszyn | ||||||||
| Imię / imiona | Jerzy | ||||||||
| Tytuły / stanowiska | Prof. zw. dr hab. inż. | ||||||||
| Data urodzenia | 2 sierpnia 1914 | ||||||||
| Miejsce urodzenia | Płoki | ||||||||
| Data śmierci | 12 czerwca 2000 | ||||||||
| Miejsce śmierci | Kielce | ||||||||
| Dyscyplina/specjalności | mechanika górotworu, aerologia | ||||||||
| Pełnione funkcje | Prodziekan Wydziału Górniczego (1952–54) | ||||||||
| Wydział | Wydział Górnictwa i Geoinżynierii | ||||||||
| Rok przyznania doktoratu h.c. AGH | 1979 | ||||||||
| Powód przyznania doktoratu h.c. AGH | za zasługi dla rozwoju nauk górniczych, a zwłaszcza aerologii górniczej i mechaniki górotworu | ||||||||
| Odznaczenia i nagrody | Krzyż Komandorski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Medal za Wojnę Obronną 1939, wiele prestiżowych nagród naukowych: m.in. dwukrotnie nagrody państwowe, w tym indywidualna I stopnia, nagroda naukowa im. Maksymiliana Tytusa Hubera, zasłużony racjonalizator produkcji (1962 r.). | ||||||||
| |||||||||
Prof. zw. dr hab. inż. Jerzy Henryk Litwiniszyn (1914–2000)
Specjalność: mechanika górotworu, aerologia
Urodził się 2 sierpnia 1914 roku w miejscowości Płoki koło Libiąża (inne źródła podają miejscowość Tenczynek koło Krzeszowic). Zmarł 12 czerwca 2000 roku w Kielcach. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Studia rozpoczął w 1932 roku na Akademii Górniczej. W 1938 roku uzyskał dyplom inżyniera górniczego, w roku 1947 obronił doktorat, w 1950 habilitację, w 1954 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1958 roku profesorem zwyczajnym.
W 1939 roku podjął pracę w Katedrze Górnictwa I Akademii Górniczej. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej Profesor dostał się do niewoli sowieckiej, następnie trafił do niewoli niemieckiej, gdzie przebywał najpierw w Stalagu w Neubrandenburgu, a następnie w Oflagu w Woldenbergu. Po wojnie kontynuował pracę naukową i dydaktyczną na Wydziale Górniczym Akademii Górniczej w Katedrze Górnictwa i Przeróbki Mechanicznej. Początkowo adiunkt w latach 1945–50. Po uzyskaniu habilitacji w 1950 roku, został mianowany profesorem kontraktowym (1951) i kierownikiem Katedry Hydromechaniki, a w 1953 roku objął kierownictwo Zakładu Hydromechaniki, który wchodził w skład Katedry Aerologii i Hydromechaniki Górniczej. W latach 1959–1969 prowadził Katedrę Aerologii i Hydromechaniki Górniczej. Przez wiele lat był przewodniczącym Komitetu Górnictwa PAN, założycielem i dyrektorem Instytutu Mechaniki Górotworu PAN. Piastował wiele odpowiedzialnych funkcji w międzynarodowych organizacjach, radach naukowych, komitetach redakcyjnych czasopism z zakresu górnictwa i mechaniki. W 1987 roku przeszedł na emeryturę.
Opublikował 248 prac z zakresu mechaniki górotworu dotyczących przede wszystkim zjawisk i procesów zachodzących w skałach i w wyrobiskach kopalnianych (wymiana ciepła między skałami a powietrzem i wpływem temperatury skał na temperaturę powietrza kopalnianego, wydzielanie ciepła w wyrobiskach kopalnianych dla oznaczania stanu procesów samozagrzewania węgla, mechanika ośrodka sypkiego). Wypromował 11 doktorów.
Członek Meksykańskiej Akademii Nauk, Austriackiej Akademii Nauk; Profesor honorowy: Uniwersytetu Górnictwa i Technologii w Xuzhou oraz Politechniki w Xiantang. Doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej(1979), oraz Uniwersytetu Górniczego w Leoben (1990). Członkiem korespondentem PAN został wybrany w 1956 roku, a członkiem rzeczywistym w 1966 roku. W latach 1977–89 był wiceprezesem PAN, a od 1989 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Źródło:
- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 3. Warszawa 1993. S. 399
- Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994 nr 5. s. 18
- Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997 nr 42–43. s. 24–26, 35–38
- Nauka Polska 1967 nr 2 (68). s. 67–70
- Archives of Mining Sciences 2005 Vol. 50 special issue. s. 7–15