Antoni Lambert Eligiusz Sałustowicz

Antoni Lambert Eligiusz Sałustowicz
Nazwisko	Sałustowicz
Imię / imiona	Antoni Lambert Eligiusz
Tytuły / stanowiska	Prof. dr
Data urodzenia	30 sierpnia 1899
Miejsce urodzenia	Barycz
Data śmierci	13 września 1967
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	górnictwo, mechanika górotworu
Pełnione funkcje	Dziekan Wydziału Górniczego AGH (1950–52)
Wydział	Wydział Górniczy ;
Odznaczenia i nagrody	Złoty Krzyż Zasługi, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Państwowa Nagroda III stopnia, Państwowa Nagroda II stopnia

Prof. dr Antoni Lambert Eligiusz Sałustowicz (1899–1967)

Dyscyplina/specjalności: górnictwo, mechanika górotworu

Nota biograficzna

Urodził się 30 sierpnia 1899 roku w miejscowości Barycz, powiat brzozowski. Zmarł 13 września 1967 roku w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Ukończył szkołę powszechną w Nowym Targu i od 1910 roku uczęszczał do VI Gimnazjum w Krakowie, gdzie w 1918 roku zdał maturę. W roku akademickim 1918/1919 studiował matematykę na Wydziale Filozoficzno-Matematycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie od 1919 roku studiował na Wydziale Górniczym Akademii Górniczej. Był jednym z pierwszych studentów Akademii. Jego legitymacja studencka nosi numer 20 i datę 14 października 1919 roku. W 1923 roku przerwał studia i rozpoczął pracę w kopalni węgla kamiennego „Zbyszek” w Trzebini. W 1930 roku sfinalizował z odznaczeniem studia i na podstawie pracy dyplomowej „Obliczanie oporu ogólnego, regulacji ilości powietrza w złożonych systemach wentylacyjnych” uzyskał stopień inżyniera górnika. W kopalni „Zbyszek” przeszedł kolejno wszystkie szczeble zawodowe od praktykanta do kierownika, które to stanowisko pełnił w latach 1935 – 1939. W październiku 1939 roku został usunięty przez władze okupacyjne ze stanowiska kierownika i przydzielony do działu maszynowego jako zastępca kierownika, gdzie pozostał do 1942 roku. Potem został przeniesiony do kopalni „Artur” w Sierszy do biura planowania. Pracował tam do 1945 roku. Po zakończeniu wojny, na życzenie Rady Robotniczej powiatu chrzanowskiego, objął 24 stycznia 1945 roku swoje dawne stanowisko kierownika kopalni „Zbyszek”. Pełnił tę funkcję do 31 marca 1945 roku, przyczyniając się znacznie do odwodnienia i uruchomienia kopalni, po dewastacji dokonanej przez Niemców

W kwietniu 1945 roku rozpoczął pracę w Akademii Górniczej jako adiunkt i wykładowca mechaniki na Wydziale Górniczym, gdzie W lipcu tego samego roku, na podstawie pracy „Zjawiska ciśnienia górotworu w świetle mechaniki ciał plastycznych”, napisanej w okresie okupacji, uzyskuje tytuł doktora nauk technicznych. Promotorem tej pracy był prof. Witold Budryk. W następnym roku na podstawie rozprawy „Ciśnienie górotworu na obudowę tuneli i wyrobisk górniczych” uzyskał habilitację i został mianowany docentem. W tym samym roku powołano go na stanowisko zastępcy profesora w nowo utworzonej Katedrze Mechaniki Technicznej na Wydziale Górniczym. Powierzono mu również obowiązki kierownika tej Katedry, przekształconej później w Katedrę Mechaniki Górniczej. Funkcję tę sprawował do końca życia. Wykładał mechanikę techniczną, a następnie zagadnienia mechaniki górotworu i okresowo również wytrzymałość materiałów. W 1948 roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego, a w 1956 roku został profesorem zwyczajnym. W latach 1948 – 1950 pełnił funkcję prodziekana, a w roku 1950/1951 i 1951/1952 dziekana Wydziału Górniczego (w lutym 1952 roku ze względu na zły stan zdrowia ustąpił z tego stanowiska). Od 1955 roku pracował również w Zakładzie Mechaniki Górotworu PAN. W latach 1965 i 1966 wykładał zagadnienia mechaniki górotworu na wydziale górniczym Uniwersytetu w Sarajewie.

Od 1959 roku był redaktorem naczelnym „Archiwum Górnictwa” i „Zeszytów Problemowych Górnictwa PAN” oraz w latach 1953 – 1967 „Zeszytów Naukowych AGH” – seria Górnictwo. Należał do założycieli w 1958 roku Międzynarodowego Biura Mechaniki Górotworu w Berlinie. W 1961 roku został członkiem korespondentem PAN.

W ciągu 37-letniej pracy naukowej opublikował ponad 70 prac, w tym 5 książek i kilka skryptów m.in.: „Mechanika górotworu” – 1950 i 1952, „Mechanika górotworu wraz z podstawami mechaniki ciał stałych” – 1952, „Zarys mechaniki górotworu” – 1965 i 1968 oraz wspólnie z Henrykiem Filckiem „Wytrzymałość materiałów” – część I – 1957, część II – 1958.

Był też autorem 4 patentów i wypromował 11 doktorów.

Znany był również z działalności społecznej. Po wojnie aktywnie uczestniczył w działalności Stowarzyszenia Wychowanków AGH i w okresie 8 grudnia 1951 – 6 marca 1953 roku pełnił funkcję przewodniczącego Stowarzyszenia. Bliska Mu była również Biblioteka Główna AGH, w której w latach 1946 – 1954 był członkiem Rady Bibliotecznej.

Członek korespondent PAN (1961), przewodniczący Sekcji Mechaniki i Własności Górotworu Komitetu Górnictwa PAN (1961–66), przewodniczący Komisji Nauk Technicznych Oddz. PAN w Krakowie (1963–67).

W 1977 na AGH odbyła się uroczysta sesja naukowa poświęcona pamięci Antoniego Sałustowicza, połączona z odsłonięciem pamiątkowej tablicy przy wejściu do Pawilonu A-1 AGH.

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi, Medal 10-lecia Polski Ludowej, indywidualna Państwowa Nagroda III stopnia za osiągnięcia w dziedzinie zwalczania tąpań i ciśnień w górnictwie, zespołowa Państwowa Nagroda II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie eksploatacji górniczej pod zabudowanymi terenami, ponownie za opracowanie zagadnień tąpań w górnictwie węglowym i nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego I stopnia, odznaczony został Orderem Sztandaru Pracy I klasy i Złotą Odznakę „Za pracę społeczną dla miasta Krakowa”.

Źródła do biogramu

Książki

Biogramy uczonych polskich : materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN. Cz. 7 : Nauki o Ziemi i górnicze A-Z. Oprac. A. Śródka. Wrocław ; Warszawa ; Kraków 1992, s. 191-193
Filcek H.: Rektorskie opowiadania. Kraków 2005, s. 31-36, [foto]
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Kraków 2008, s. 35-38, [foto]
Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 160
Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 88-89
Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 69-70, [foto]
Polski Słownik Biograficzny. T. 34/3 z. 142 Safrin Horacy - Sanguszko Dymitr. Wrocław 1993, s. 401-403
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1946/47]. Kraków 1946, s. 17
Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia : T. 4 : S-Ż. Warszawa 1998, s. 21-22, [foto]
Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.117
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 312, [foto]
Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 626 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)

Artykuły

Knothe S.: Antoni Sałustowicz (1899-1967) : [wspomnienie pośmiertne]. Nauka Polska 1968, nr 1, s. 160-163
Knothe S.: Prof. dr inż. Antoni Sałustowicz : życie i dzieło. Archiwum Górnictwa 1967, T. 12, z. 4, s. 305-309
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Profesor Antoni Sałustowicz. Miesiąc w Krakowie 2008, nr 5, s. 54-55, [foto]
"Salamandra" - pamięci Kolegów Górników. Przegląd Górniczy 1986, T. 42, nr 11-12, s. 399
Sieński H.: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. Biuletyn AGH 2014, nr 78-79, s. 34-35
Sieński H.: Profesor Antoni Sałustowicz : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 15. Biuletyn AGH 2014, nr 8-81, s. 30-32, [foto]