Edmund Chromiński
| Edmund Chromiński | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nazwisko | Chromiński | ||||||||||||||||
| Imię / imiona | Edmund | ||||||||||||||||
| Tytuły / stanowiska | Prof. zw. dr inż. | ||||||||||||||||
| Data urodzenia | 8 listopada 1874 | ||||||||||||||||
| Miejsce urodzenia | Ryki | ||||||||||||||||
| Data śmierci | 11 września 1954 | ||||||||||||||||
| Miejsce śmierci | Kraków | ||||||||||||||||
| Dyscyplina/specjalności | maszynoznawstwo, budowa i eksploatacja kotłów parowych | ||||||||||||||||
| Pełnione funkcje | Rektor AG (1926-1928) | ||||||||||||||||
| Wydział | Wydział Hutniczy
| ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Prof. zw. dr inż. Edmund Chromiński (1874–1954)
Dyscyplina/specjalności: maszynoznawstwo, budowa i eksploatacja kotłów parowych
Nota biograficzna
Urodził się 8 listopada 1874 roku w Rykach. Zmarł 11 września 1954 roku w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Studia rozpoczął na Wydziale Filozoficznym UJ. W 1898 roku przeniósł się na Wydział Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. W 1901 roku otrzymał dyplom, udał się do Wiednia i został asystentem Wiedeńskiego Stowarzyszenia Dozoru Kotłów. Po utworzeniu oddziału Stowarzyszenia w Krakowie, został mianowany drugim inspektorem kotłowym.
Od 1921 roku związany z AG, początkowo jako profesor kontraktowy, a od 1922 roku jako profesor zwyczajny. Wykładał termodynamikę, kotły parowe, maszyny tłokowe i maszyny wirujące (później przedmioty te nazwano Maszynoznawstwo II). W latach 1923-192 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Hutniczego, był jednym z pierwszych jego organizatorów. Przyczynił się do wybudowania laboratorium maszynowego (1926). Wraz z prof. J. Krauze opracował przepisy o studiach w AG. W latach 1926-1928 był Rektorem Akademii Górniczej, a w latach 1928-1930 prorektorem.
Został aresztowany przez gestapo 6 listopada 1939 roku w ramach "Sonderaktion Krakau" i więziony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Odzyskał wolność w lutym 1940 roku.
Po wojnie powrócił do wykładów z Maszynoznawstwa II.
Autorytet w dziedzinie budowy i eksploatacji kotłów parowych ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień cieplnych. Prowadził badania różnych gatunków węgla dla określenia charakterystyki ich spalania w paleniskach kotłów parowych. Autor podręcznika „Kotły parowe i ich obsługa”, który do 1952 roku był jedyną książką z tego zakresu w języku polskim.
Odznaczenia i nagrody
Medal za Długoletnią Służbę, Medal Zwycięstwa i Wolności
Źródła do biogramu
Książki
- Album inżynierów i techników w Polsce. Lwów 1932, s. 57, [foto]
- Historia katedry Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska. Red. K. Prync-Skotniczny. Kraków 2019, s. 16-79, [foto]
- Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. Z. 2019. Oprac. H. Sieński. Kraków 2019, s. 35-37, [foto]
- Non omnis moriar… : groby Rektorów Akademii Górniczej i Akademii Górniczo-Hutniczej. Z. 4 - 2021. Oprac. H. Sieński. Kraków 2021, s. 43-48, [foto]
- [Skład osobowy Akademii Górniczej ... 1924/25]. Kraków 1924, s. 7
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1929/30]. Kraków 1929, s. 15
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1930/31]. Kraków 1930, s. 14
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1931/32]. Kraków 1931, s. 15
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1932/33]. Kraków 1932, s. 22
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1933/34]. Kraków 1933, s. 22
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1935/36]. Kraków 1935, s. 22
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1936/37]. Kraków 1936, s. 24
- [Skład Osobowy Akademii Górniczej ... 1937/38]. Kraków 1937, s. 23
- Słownik biograficzny techników polskich. Z. 4/5. Red. nacz. T. Skarzyński. Warszawa 1994, s. 21-22
- Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 42, [foto]
- Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 35, [foto]
- Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939. Pod red. L. Hajdukiewicza. Kraków 1989, s. 276-277, [foto]
- Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919-1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 38-41 (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)
Artykuły
- Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku : aresztowani naukowcy Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. Alma Mater 2019, numer specjalny 212, s. 33, [foto]
- Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 5-6
- Janowski J.: Dział Informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922 - 1972 r. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 277-339
- Nowakowski A., Wnęk Z.: Wspomnienia o zmarłych profesorach Wydziału : Prof. dr inż. Edmund Chromiński (1874-1954). Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 41-42
- Poczet Rektorów AGH : lata 1919-1961 : Edmund Chromiński (1874-1954). Biuletyn AGH 2013, wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 14, [foto]
- Sieński H.: Edmund Chromiński Rektor w latach 1926-1928 : Poczet rektorów Akademii Górniczej i Akademii Górniczo-Hutniczej - część 4. Biuletyn AGH 2020, nr 152, s. 39-41, [foto]
- Tomczyk M.: 75. rocznica "Sonderaktion Krakau". Biuletyn AGH 2014, nr 83, s. 8-9, [foto]