Jan Stanisław Janowski

Jan Stanisław Janowski
Nazwisko	Janowski
Imię / imiona	Jan Stanisław
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab. inż.
Tytuły honorowe AGH	Zasłużony dla AGH, Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	20 czerwca 1928
Miejsce urodzenia	Kielce
Data śmierci	3 kwietnia 1998
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	metalurgia, inżynieria materiałowa
Pełnione funkcje	Rektor AGH (1987–1993)
Wydział	Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1997
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za wybitne zasługi dla rozwoju Akademii Górniczo-Hutniczej, nauk metalurgicznych oraz za wkład w kształtowanie polityki naukowej w Polsce
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, odznaka tytułu honorowego "Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego

Prof. zw. dr hab. inż. Jan Stanisław Janowski (1928–1998)

Dyscyplina/specjalności: metalurgia, inżynieria materiałowa

Nota biograficzna

Urodził się 20 czerwca 1928 roku w Kielcach. Zmarł 3 kwietnia 1998 roku w Krakowie i tam też pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

W 1947 roku rozpoczął studia na Wydziale Hutniczym Akademii Górniczej. Pracę dyplomową obronił z wynikiem bardzo dobrym z wyróżnieniem 16 lutego 1952 roku, uzyskując tytuł inżyniera metalurga i stopień magistra nauk technicznych. Już w czasie studiów, od 1 maja 1950 roku do 31 sierpnia 1951 roku, był młodszym asystentem w Zakładzie Technologii Ciepła i Paliwa, kierowanym przez prof. dr. inż. Romana Dawidowskiego. Na podstawie nakazu pracy został przyjęty – od 1 maja 1952 roku – do Biura Projektów Przemysłu Materiałów Budowlanych w Krakowie na stanowisko projektanta w Pracowni Techniki Cieplnej. W latach 1953–1955 był zastępcą kierownika zespołu, który po raz pierwszy po wojnie wykonał bilanse cieplne wszystkich pieców obrotowych w kraju.

Do przerwanej pracy dydaktycznej w AGH powrócił w 1954 roku, początkowo na stanowisko starszego asystenta, a następnie - od 1 września 1957 roku - adiunkta w Katedrze Metalurgii Surówki na Wydziale Metalurgicznym. Stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskał w marcu 1963 roku na podstawie pracy „Proces redukcji rud żelaza w zależności od warunków ich rozkładu”, stopień naukowy doktora habilitowanego nauk technicznych otrzymał w październiku 1968 roku na podstawie rozprawy „Ocena równowagi procesów redukcyjnych tlenków żelaza w warunkach zbliżonych do strefy rezerwy w szybie wielkiego pieca”. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1972 roku, zaś profesora zwyczajnego w 1978 roku. W 1964 roku otrzymał stanowisko kierownika Zakładu Metalurgii Surówki w Katedrze o tej samej nazwie, a następnie kolejno funkcję Dziekana Wydziału Metalurgicznego w latach 1972–1978 (dwie kadencje), dyrektora Instytutu Metalurgii w latach 1974–1978, prorektora akademii w latach 1978–1981, kierownika Zakładu Wielkopiecownictwa od 1980 do 1987 roku i w latach 1987–1993 dwukrotnie piastował najwyższą godność Akademii – był jej rektorem.

Ponadto w latach 1961–1967 wykładał na Politechnice Śląskiej. W okresie 1–31 lipca 1959 roku był członkiem 12-osobowej delegacji pracowników AGH, która pod przewodnictwem prof. Wacława Leskiewicza wizytowała zakłady hutnicze NRD, RFN, Belgii, Francji, Szwajcarii i Austrii. Od 15 września do 15 grudnia 1972 roku przebywał na stypendium ONZ w Royal College of Technology w Sztokholmie. W latach 1973–1976 wchodził w skład Rady Naukowej Instytutu Inżynierii Materiałowej AGH.

Działacz polityczny, uczestnik obrad „okrągłego stołu”, wiceprezes Rady Ministrów w latach 1989–1991, minister i poseł na Sejm (1976–91), kierownik Urzędu Postępu Technicznego i Wdrożeń. Wieloletni przewodniczący krakowskiej instancji SD.

Autor ok. 180 prac naukowo-badawczych i ekspertyz z zakresu wielkopiecownictwa, redukcji, własności i struktury tlenków żelaza i tworzyw metali. Twórca i pierwszy przewodniczący Zespołu Akademicko-Gospodarczego Hutnictwa.

Działacz oraz członek honorowy TS Wisła, sędzia i przedstawiciel polskiej koszykówki we władzach Międzynarodowej Federacji Koszykówki. Założyciel drużyny koszykarzy „Wawelskie Smoki”.

Uchwałą z dnia 23 kwietnia 1997 roku Senat AGH nadał Mu tytuł Doktora Honoris Causa AGH „Za wybitne zasługi dla rozwoju Akademii Górniczo-Hutniczej, nauk metalurgicznych oraz wkład w kształtowanie polityki naukowej w Polsce”. Sama uroczystość promocji odbyła się 7 maja 1997 roku, w ramach obchodów Jubileuszu 75-lecia Wydziału Metalurgii i Inżynierii Materiałowej AGH.

Otrzymał również tytuł honorowy „Zasłużony dla AGH”. Stowarzyszenie Wychowanków AGH uczciło profesora nadając Mu Tytuł Członka Honorowego SW AGH i Jego nazwisko widnieje na tablicy „Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH”. Tablica ta również znajduje się w Gmachu Głównym.

17 maja 2002 roku budynek Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej – B-5 otrzymał nazwę – Pawilon imienia Jana Janowskiego. Jest jeszcze jedna „żywa”, aktywna forma upamiętniająca postać Profesora. Od kilku lat Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH wspólnie z Zarządem Regionu Małopolskiego Stronnictwa Demokratycznego oraz Małopolskim Związkiem Brydża w maju, z okazji Dnia Hutnika, organizuje Hutniczą Majówkę Brydżową. Główny turniej nosi nazwę „Memoriał profesora Jana Janowskiego o puchar Jego Magnificencji Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie”.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, odznaka tytułu honorowego "Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego, złote odznaki: Za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa, Związku Nauczycielstwa Polskiego i Naczelnej Organizacji Technicznej i Medalem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Plus Ratio Quam Vis”.

Źródła do biogramu

Książki

90 lat "Metalurgii" w fotografiach i wspomnieniach. Oprac. I. Suliga. Kraków 2012, s. 63, 107, 110, [foto]
Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 336
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Kraków 2008, s. 145-149, [foto]
Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. L. Becela. Warszawa 1984, s. 330
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Becela. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 444-445
Mazurkiewicz M.: Jak zostałem profesorem czyli pół wieku w AGH. Kraków 2016, s. 70, 78, 132, 207
Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 33-34, [foto]
Non omnis moriar… : groby Rektorów Akademii Górniczej i Akademii Górniczo-Hutniczej. Z. 4 - 2021. Oprac. H. Sieński. Kraków 2021, s. 175-184, [foto]
Profesor Jan Janowski. W: 100 anegdot na stulecie Wydziału 1922-2022 : jubileusz 100-lecia Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH. Oprac. I. Suliga. Kraków 2022, s. 40-42, [foto]
Słownik biograficzny techników polskich. Z. 20. Red. J. Piłatowicz. Warszawa 2009, s. 64-68, [foto]
Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.114
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 126, [foto]
Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej : jubileusz 80-lecia Wydziału 1922-2002. [AGH]. Kraków 2002, s. 58-59, [foto]
Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej : Wydział Hutniczy (1922-1951), Wydział Metalurgiczny (1951-1993), Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej (1993-2005) : jubileusz 90-lecia Wydziału : 1922-2012 [AGH]. Kraków 2012, s. 54-55, [foto]

Artykuły

Benesch R.: Prof. zw. dr hab. inż. Jan Janowski 1928-1998. Metallurgy and Foundry Engineering 1998, Vol. 24, no. 2, s. 133-135
Benesch R.: Prof. zw. dr hab. inż. Jan Janowski 1928-1998. Hutnik Wiadomości Hutnicze 1998, nr 6, s. 246-247, [foto]
Benesch R.: Professor Jan Janowski 1928-1998 : chronicle. Metallurgy and Foundry Engineering 1998, Vol. 24, no. 2, s. 127-129, [foto]
Dziennik Polski 1998 nr 80. s. 1–2, 10
Jan Janowski Doktorem Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997, nr 41, s. 18-19, 21-22, [foto]
Jan Stanisław Janowski. Biuletyn AGH 2012, nr 53, s. 27, [foto]
Janowski J.: Dział Informacyjny Wydziału Metalurgicznego AGH za okres 50-lecia Wydziału 1922 - 1972 r. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 367. [Seria] Metalurgia i Odlewnictwo 1973, z. 51, s. 277-339
Jasieńska S.: Professor Jan Janowski (1928-1998). Solid State Ionics 1999, Vol. 117 nos. 1, 2, s. 3-4
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Profesor Jan Janowski. Miesiąc w Krakowie 2007, nr 9, s. 45-46, [foto]
[Kryś-Dyja A.]: Posiedzenie Senatu [AGH] w dniu 12 grudnia 2001 r. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2002, nr 99, s. 21
Ludzie AGH : wspomnienie o prof. Janie Janowskim. Miesiąc w Krakowie 1998, nr 6, s. 70-74, [foto]
Mazowiecki T.: Przemówienie wygłoszone przez Premiera Tadeusza Mazowieckiego w dniu pogrzebu prof. Jana Janowskiego. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 53, s. 6
Poczet Rektorów AGH : lata [1919-2013] : Jan Janowski (1928-1998), 1987/88-1992/93. Biuletyn AGH 2013 wyd. spec. z okazji 100-lecia powołania Akademii Górniczej, s. 15, [foto]
Profesor Jan Janowski : doktor honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Metallurgy and Foundry Engineering [wyd. AGH] 1997, Vol. 23, nr 3, s. 389-[423], [foto]
Prof. Jan Janowski : wspomnienie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 52, s. 4-5, [foto]
Sieński H.: Jan Janowski Rektor w latach 1987-1993 : Poczet rektorów Akademii Górniczej i Akademii Górniczo-Hutniczej - część 19. Biuletyn AGH 2022, nr 173-174, s. 27-30, [foto]
Sieński H.: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. Biuletyn AGH 2014, nr 78-79, s. 34-35
Sieński H.: Profesor Jan Janowski : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 3. Biuletyn AGH 2013, nr 65, s. 32-34, [foto]
Suliga I.: Nie samą nauką AGH żyje ... : rektor prof. Jan Janowski (1987-1993). Vivat Akademia : AGH 2021, nr 23, s. 55, [foto]
Sulima Z.: Ceremonia nadania tytułu Doktora Honoris Causa AGH profesorowi Janowi Janowskiemu: fotoreportaż z Dnia Hutnika. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1997, nr 41, s. 18-19
[Sulima Z.]: Dzień Hutnika 2000. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2000, nr 79/80, s. 3
Zyzman A.: Prof. Jan Janowski (1928-1998) : wspomnienie. Gazeta Wyborcza 2004, nr 90 [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 12, [foto]

Inne

[Protokół z Posiedzenia Senatu AGH... 26.03.1997], s.1, 15