Jan Zarański

Z Historia AGH
Jan Zarański
Jan Zaranski.jpg
Nazwisko Zarański
Imię / imiona Jan
Tytuły / stanowiska Prof. zw. inż.
Data urodzenia 27 maja 1866
Miejsce urodzenia Kraków
Data śmierci 14 kwietnia 1940
Miejsce śmierci Warszawa
Dyscyplina/specjalności prawo ogólne, prawo górnicze
Pełnione funkcje Kierownik Zakładu Prawoznawstwa Wydziału Górniczego AG (1921–1931)
Wydział Wydział Górniczy


Odznaczenia i nagrody Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Polonia Restituta

Prof. zw. inż. Jan Zarański (1866–1940)

Dyscyplina/specjalności: prawo ogólne, prawo górnicze

Nota biograficzna

Urodził się 27 maja 1866 roku w Krakowie. Zmarł 14 kwietnia 1940 roku w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie podjął studia na Akademii Górniczej w Leoben, które ukończył w 1891 roku ze stopniem inżyniera górniczego.

Po ukończeniu studiów wstąpił do państwowej służby górniczej w Ministerstwie Rolnictwa w Wiedniu, gdzie przeszedł kolejno wszystkie szczeble od elewa górniczego do starszego radcy górniczego. Z Ministerstwa Rolnictwa przeniesiono go do Wyższego Urzędu Górniczego w Krakowie, a następnie na stanowisko naczelnika Wyższego Urzędu Górniczego w Drohobyczu. W 1907 roku został wybrany na posła do austriackiej Rady Państwa. Mandat ten piastował, po ponownym wyborze, do końca 1918 roku. Przyczynił się do założenia polskiej Szkoły Górniczej w Dąbrowie na Śląsku Cieszyńskim.

Wniósł ogromny wkład pracy w utworzenie Akademii Górniczej w Krakowie z polskim językiem wykładowym. W 1913 roku wszedł w skład Komitetu Organizacyjnego AG. W dniu 8 listopada 1913 roku otrzymał nominację na profesora zwyczajnego tej uczelni.

Rozpoczęcie studiów przewidziano na październik 1914 roku, niestety wybuch I wojny światowej zniweczył te plany. Uroczyste otwarcie Akademii nastąpiło 20 października 1919 roku. W 1921 roku profesor Zarański habilitował się z prawa górniczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego i otrzymał potwierdzenie nominacji na stanowisko profesora zwyczajnego Akademii Górniczej, gdzie objął kierownictwo Zakładu Prawoznawstwa na Wydziale Górniczym. W 1932 roku, ze względu na problemy zdrowotne, przeszedł w stan spoczynku.

Był autorem kilku prac z dziedziny prawa górniczego.

Był konsultantem Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz przewodniczącym Komisji dla Kodyfikacji Polskiego Prawa Górniczego. W latach 1928 - 1930 był posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

Otrzymał tytuł Honorowego Członka SITG - Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa.

8 kwietnia 2019 roku w budynku głównym AGH odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Profesorowi.

Odznaczenia i nagrody

Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Polonia Restituta, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Źródła do biogramu

Książki

  • Akademia Górnicza w Krakowie : skład personalu, program naukowy, zakresy wykładów, warunki przyjęcia, przepisy egzaminacyjne, sprawozdanie Rektoratu za r. [ok] 1921/2. Kraków 1922, s. 4
  • Czy wiesz kto to jest? Pod red. Stanisława Łozy. Warszawa 1938, s. 835
  • Górnictwo wczoraj i dziś : X jubileuszowa konferencja, Mysłowice, maj 2008. Katowice [2008], s. 151, [foto]
  • Kronika Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa : Suplement 2012-2017. Pod red. E. Ragusa. Katowice 2017, s. 83
  • Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 211
  • Materiały Informacyjne [nr 4]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1969, s. 92
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1921/22]. Kraków 1922, s. 3
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1929/30]. Kraków 1929, s. 14
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1930/31]. Kraków 1930, s. 13
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1931/32]. Kraków 1931, s. 14
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1932/33]. Kraków 1932, s. 21
  • [Skład osobowy Akademii Górniczej... 1933/34]. Kraków 1933, s. 21
  • [Skład osobowy Akademii Górniczej... 1935/36]. Kraków 1935, s. 20
  • [Skład Osobowy Akademii Górniczej... 1936/37]. Kraków 1936, s. 22
  • [Skład osobowy Akademii Górniczej... 1937/38]. Kraków 1937, s. 21
  • [Skład osobowy Akademii Górniczej... 1938/39]. Kraków 1938, s. 24
  • Słownik biograficzny techników polskich. Z. 15. Red. nacz. J. Piłatowicz. Warszawa 2004, s. 180-182, [foto]
  • Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s. 119
  • Wójcik Z.: Józef Morozewicz uczony i współorganizator Akademii Górniczej w Krakowie. Kraków 2004, s. 184-186 [Aneks XI : Zarański Stanisław: Prof. inż. Jan Zarański (1866-1940)]
  • Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 628 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)
  • Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919–1964). Red. M. Odlanicki-Poczobutt. Kraków 1965, s. 219–222 (Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie ; nr 41, z. spec. 4)

Artykuły

  • Bolewski A.: Mobilizacja sił naukowych i organizacyjnych przy powstawaniu oraz inauguracji Akademii Górniczej w Krakowie : z kart historii. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994 nr 5, s. 5-6
  • Bolewski A.: Udział Polaków z Zaolzia w powstaniu i życiu Akademii Górniczej w Krakowie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 49, s. 12-13 [fot]
  • [Jan Zarański : portret]. Czasopismo Górniczo-Hutnicze 1917, Z. 7, s. 183, [foto]
  • Jaros J.: "Salamandra" - pamięci kolegów górników (7). Przegląd Górniczy 1992, T. 48, nr 12, s. 24
  • Mianowania [Jan Zarański, Stanisław Skoczylas]. Czasopismo Górniczo-Hutnicze 1919, Z. 3, s. 121-122
  • Sieński H.: Profesor Jan Zarański: tablice - pamięć wiecznie żywa - część 72. Biuletyn AGH 2019, nr 143, s. 33-36, [foto]
  • Szewczyk W.: Wyjątkowa wystawa i tablice pamiątkowe Biuletyn AGH 2019, nr 136, s. 26, [foto]

Inne

Źródło: „http://historiatest.cri.agh.edu.pl/mediawiki/index.php?title=Jan_Zarański&oldid=72049”