Marian Mięsowicz

Marian Mięsowicz
Nazwisko	Mięsowicz
Imię / imiona	Marian
Tytuły / stanowiska	Prof. zw. dr hab.
Tytuły honorowe AGH	Zasłużony dla AGH, Doktor Honoris Causa AGH
Data urodzenia	21 listopada 1907
Miejsce urodzenia	Lwów
Data śmierci	5 kwietnia 1992
Miejsce śmierci	Kraków
Dyscyplina/specjalności	filozofia, fizyka
Pełnione funkcje	Prorektor AGH (1953–1957)
Wydział	Wydział Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej, Międzyresortowy Instytut Fizyki i Techniki Jądrowej
Rok przyznania doktoratu h.c. AGH	1979
Powód przyznania doktoratu h.c. AGH	za zasługi dla rozwoju fizyki a w szczególności fizyki wysokich energii, stosowanej fizyki jądrowej oraz ciekłych kryształów
Odznaczenia i nagrody	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski

Prof. zw. dr hab. Marian Mięsowicz (1907–1992)

Dyscyplina/specjalności: filozofia, fizyka

Nota biograficzna

Urodził się we Lwowie 21 listopada 1907 roku, zmarł w Krakowie 5 kwietnia 1992 roku. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Studia fizyczne i matematyczne ukończył w UJ i w AG w Krakowie. Studia uzupełniające w uniwersytecie w Utrechcie (1936–1937).

Dr filozofii UJ, doc. fizyki w AG. W latach 1930–1931 pracował w AG jako asystent na Wydziale Hutniczym. W 1939 roku habilitował się (AGH) na podstawie prac nad ciekłymi kryształami. Następnie docent (1938–1945), prof. nadzw. (1947), prof. zw. (1949), kierownik Katedry Fizyki na Wydziale Górniczym (1946–1953), prorektor AGH (1952–1955), kierownik Zakładu Fizyki Ogólnej (1953–1957), kierownik Katedry Fizyki na Wydziale Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej od 1957 roku, dyrektor Instytutu Techniki Jądrowej (1966–1973), prof. Międzyresortowego Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej (1973–1982). Prowadził wykłady z fizyki doświadczalnej, fizyki jądrowej i zastosowań fizyki w geologii i geofizyce.

Jest autorem kilkudziesięciu prac i monografii z zakresu fizyki cząstek elementarnych, elektromagnetyzmu, fizyki jądra atomowego, krystalofizyki. Autor książki „Promienie kosmiczne”. Jako jeden z pierwszych przedstawił wyniki obserwacji właściwości falowodów i stwierdził, że fale elektromagnetyczne, uzyskiwane z wibratora iskrowego, ulegają monochromatyzacji po przejściu przez rurę metalową o przekroju prostokątnym. Odkryte przez niego główne współczynniki lepkości w ciekłych kryształach nazywa się powszechnie „Mięsowicz-coefficient”, a samo zjawisko „Miesowicz viscosity”.

Członek korespondent Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Polskiej Akademii Nauk, członek rzeczywisty PAN, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Fizycznego, członek czynny reaktywowanej Polskiej Akademii Umiejętności (1989). Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Badań Jądrowych i Instytutu Fizyki Jądrowej oraz Instytutu Techniki Jądrowej AGH. Członek Komisji Promieni Kosmicznych w Międzynarodowej Unii Fizyki Czystej i Stosowanej. Doktor Honoris Causa UJ (1975), Doktor Honoris Causa AGH (1979) i Uniwersytetu Warszawskiego (1987).

Pawilon AGH D-10 nosi imię prof. Mariana Mięsowicza, a wewnątrz znajduje się tablica pamiątkowa. W pawilonie D-11 medalion.

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, Medal im. Mariana Smoluchowskiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego

Źródła do biogramu

Książki

Biogramy uczonych polskich : suplement. Oprac. A. Śródka. Warszawa 1993, s. 120-122
Encyklopedia Krakowa. Kraków 2000, s. 616
Ciesielska D., Maligranda L., Zwierzyńska J.: W świątyni nauki, mekce matematyków : studia i badania naukowe polskich matematyków, fizyków i astronomów na Uniwersytecie w Getyndze 1884-1933. Warszawa 2021, s. 507
Informator Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica. Red. K. Matl, K. Norwicz. Kraków 1993, s. 137-138
Informator Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica. Red. W. Longa, K. Norwicz. Kraków 1997, s. 43-44
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Kraków 2008, s. 72-76, [foto]
Kronika wydarzeń poprzedzających powstanie Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie : 1919-1991. Oprac. B.Dziunikowski. Kraków 2001, s. 6, 51 [i inne strony], [foto]
Kronika Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej 1991-2000. Oprac. B. Dziunikowski, A. Kreft, A. Zięba. Kraków 2009, s. 115, [foto]
Kronika Wydziału Fizyki i Techniki Jądrowej Akademii Górniczo-Hutniczej 2001-2010. Oprac. A. Kreft, A. Zięba, B. Bednarek. Kraków 2011, s.182-186, [foto]
Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 118
Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Warszawa 1989, s. 846
Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Warszawa 1984, s. 619
Marian Mięsowicz : życie i dzieło : 1907-1992. Red. A. Zalewska. Kraków 2007, 296 s., [foto]
Materiały Informacyjne [nr 1]. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH. Kraków 1968, s. 5.1-5.4
Non omnis moriar… : groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki. [Z. 1]. Oprac. H. Sieński. Kraków 2018, s. 57-58, [foto]
50 [Pięćdziesiąt] lat Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk. Pod red. A. Hrynkiewicza. Kraków 2005, s. 160-164, 167, 177, 303, 306, 308, 344, 495, 526, 551, 665-667, [foto] (Monografie. Polska Akademia Umiejętności. Komisja Historii Nauki ; nr 9)
[Skład Osobowy Akademii Górniczej … 1947/48]. Kraków 1947, s. 8-9
Sylwetki zmarłych członków Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk. [Red. t. L. Starkel]. Kraków 2002, s. 100-104
Śródka A.: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 3 : M-R. Warszawa 1997, s. 119-122, [foto]
Twarze Wydziału w latach 1952-2012. Red. J. Kajdański, M. Czekaj. [Kraków] 2012, s. 119-132, [foto]
Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s.116
Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 232, [foto]
Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 625 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969)

Artykuły

100-lecie urodzin prof. Mariana Mięsowicza. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2007, nr 173, s. 18, [foto]
Bajer M.: Ojciec, dziadek, mistrz : potomkowie prof. Mariana Mięsowicza. Forum Akademickie 2004, nr 3, s. 50-52, [foto]
Bartke J.: Wspomnienie o Profesorze Marianie Mięsowiczu (1907-1992). Postępy Fizyki 1993, T. 44, z. 5, s. 515-521
Białas A., Zalewski K.: Rozmowa z Marianem Mięsowiczem. W: Fizycy wspominają : zbiór 25 rozmów i wspomnień fizyków polskich opublikowanych pierwotnie w "Postępach Fizyki" i w "Kwartalniku Historii Nauki i Techniki". Red. A. M. Kobos. Kraków 2014, s. 287-2209, [foto]
Biuletyn Rektora [AGH] 1987, grudzień, s. 2-3
Biuletyn Rektora [AGH] 1991, 1 listopada, s. 3
Biuletyn Rektora [AGH] 1992, 15 kwietnia, s. 15
Gierula J.: Marian Mięsowicz. Nauka Polska 1965, nr 5, s. 33-37, [foto]
Kisielewska D.: 80 lat fizyki w AGH : [odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci profesora Mariana Mięsowicza]. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1999, nr 66/67, s. 32-34
Konieczna E.: Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : Profesor Marian Mięsowicz. Miesiąc w Krakowie 2007, nr 11, s. 57-58, [foto]
Mięsowicz M.: Notatki autobiograficzne fizyka. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 1987, nr 3-4, s. 544-599, [foto]
Mięsowicz M.: Rozmowa z Marianem Mięsowiczem. Rozm. K. Zalewski, A. Białas. Postępy Fizyki 1984, z. 1, s. 47-61, [foto]
Nowy M.: Cudowny świat fizyki : w setną rocznicę urodzin profesora Mariana Mięsowicza . Dziennik Polski 2007, nr 275 (24 XI 2007), s. [4], [foto] (Kronika Krakowska : Akademicki Dziennik Polski : Pismo Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa ; nr 324)
Oleś A.: Marian Mięsowicz - członek honorowy PTF [Polskiego Towarzystwa Fizycznego]. Postępy Fizyki 1988, T. 39, z. 2, s. 141-145, [foto]
Oleś A.: Wspomnienie o profesorze Marianie Mięsowiczu. Zeszyty Naukowe AGH ; nr 1543. [Seria] Fizyka 1993, z. 31, s. 36-40, [foto]
Pamięci wybitnym uczonym : Profesor Marian Mięsowicz 1907-1992. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1996, nr 29, s. 18
Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 90, s. 7-8
Profesor Marian Mięsowicz (1907-1992). Acta Physica Polonica. B. 1992 Vol. B23, nr 5, s. 431-432 [nekr.]
Profesorowi Marianowi Mięsowiczowi w sześćdziesiątą rocznicę Jego urodzin Przyjaciele i Współpracownicy. Nukleonika 1968, T. 13, nr 1, [1] przed s. 1
Sieński H.: Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej : tablice - pamięć wiecznie żywa - cz 14. Biuletyn AGH 2014, nr 78-79, s. 34-35
Sieński H.: Profesor Marian Mięsowicz : tablice - pamięć wiecznie żywa - część 55. Biuletyn AGH 2018, nr 122, s. 31-34, [foto]
Wykaz osób, które otrzymały Doktoraty Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1994, nr 5, s. 18

Inne

Na podstawie materiałów Sekretariatu Prorektora ds. Ogólnych AGH
Zarząd Cmentarzy Komunalnych. Internetowy Lokalizator Grobów [online] przeglądany 17.08.2016]. Dostępny w: http://www.rakowice.eu